فریبا سهرابی

کنه تترانیخوس ترکستانی از مهمترین آفات محصولات کشاورزی در استان بوشهر و سایر استان های جنوبی کشور می باشد. با توجه به اثرات نامطلوب استفاده از آفت کش های شیمیایی، این تحقیق به منظور معرفی ترکیب های جایگزین و کم خطر برای محیط زیست انجام شد. در این مطالعه، سمیت تدخینی سه اسانس گیاهی اکالیپتوس Eucalyptus globulus Labill. ، رزماری Rosmarinus officinalis L. و پونه Mentha longifolia L. و دو آفت کش گیاهی پالیزین و تنداکسیر روی ماده بالغ کنه تارتن ترکستانی با روش تماسی بررسی و با کنه کش شیمیایی اسپیرومسیفن مورد مقایسه قرار گرفت. همچنین، اثرات زیرکشندگی ترکیبات مورد مطالعه در غلظت کشنده 50 (LC50) روی پارامترهای بیولوژیکی آفت شامل طول عمر بالغ، باروری و درصد تفریخ تخم بررسی شد. آزمایشات در دمای 2±27 درجه سیلسیوس، رطوبت نسبی 5±70 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام گرفت. مقادیر LC50 اکالیپتوس، رزماری و پونه در مدت زمان 24 ساعت به ترتیب 53/12، 47/11 و 4 میکرولیتر بر لیتر هوا و برای اسپیرومسیفن، تنداکسیر و پالیزین به ترتیب 98/10، 34/327 و 13/858 پی پی ام تعیین گردید. طول عمر بالغین ماده T. turkestani در اثر کاربرد غلظت LC50 در همه تیمارها به طور معنی دار کاهش یافت و تفاوتی از این نظر بین کنه کش شیمیایی اسپیرومسیفن با ترکیبات گیاهی مورد مطالعه دیده نشد. باروری نیز در همه تیمارها به طور معنی-دار کاهش یافت و این کاهش حتی در مورد اسانس های گیاهی بیشتر از سایر ترکیبات بود. پالیزین، اکالیپتوس و پونه، درصد تفریخ تخم T. turkestani را نیز مانند اسپیرومسیفن به طور معنی دار کاهش دادند. با توجه به نتایج بدست آمده ترکیبات گیاهی مورد بررسی بر کنه تارتن ترکستانی موثر بوده و می توانند به عنوان ترکیبات کم خطر برای کنترل این آفت مورد استفاده قرار گیرند.