فریبا سهرابی

کنه تارتن خرما Oligonychusafrasiatiscus (McGregor) یکی ازآفات مهم درخت خرما است. در این تحقیق واکنش 16 رقم خرمای استان بوشهر (دشتستان) نسبت به کنه تارتن در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات خرما و میوه های گرمسیری دشتستان در سال 1395 بررسی شد.برای برآورد درصد آلودگی ارقام خرما به آفت مزبور، از هر رقم سه درخت و از هر درخت، چهار خوشه چه از هر خوشه به طور تصادفی انتخاب شد. درصد آلودگی با شمارش تعداد حبه های سالم و آلوده بدست آمد. همچنین به منظور بررسی ارتباط بین خصوصیات فیزیکوشیمیایی میوه و درصد آلودگی به کنه، صفات دیگری شامل: طول میوه، عرض میوه، قطر کلاهک، تعداد خوشه چه، وزن خوشه، وزن هسته، وزن میوه، نسبت وزن گوشت به هسته، قطر پریکارپ، سفتی بافت میوه، تانن، TSS، ضخامت پوست میوه، وزن خوشه چه و TA نیز اندازه گیری و ثبت شدند. تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها به روش توکی و آنالیز همبستگی، با استفاده از برنامه آماری SAS انجام شد. برای تفکیک ارقام براساس درصد آلودگی به کنه تارتن خرما از روش آنالیز خوشه ای استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس برایبررسی مقاومت ارقام نشان داد که برای تمام صفات، اختلاف بین ارقام در سطح 1 % معنی دار شد. نتایج آزمون مقایسه میانگین ها نشان داد که ارقام پیارم، حلاوی، توری، مجول و زاهدی به ترتیب با 23/95، 12/94، 16/83، 47/64 و 46/49 درصد دارای بیش ترین میزان آلودگی و ارقام مکتوب، هلالی، برحی، و دقلت نور به ترتیب با 60/1، 62/1، 77/1 و 94/1 کم ترین درصد آلودگی بودند. نتایج آنالیز همبستگی صفات مورد ارزیابی در سطح احتمال یک و پنج درصد نیز نشان داد که درصد آلودگی با صفات طول میوه (324/0)، تعداد خوشه چه (391/0) و وزن هسته (443/0) همبستگی مثبت و معنی دار و با نسبت وزن گوشت به هسته ( 451/0-) رابطه منفی و معنی داری داشت. براساس نتایج تجزیه خوشه ای، ارقام به سه گروه،ارقام با آلودگی زیاد (حساس) شامل (ارقام پیارم، توری، حلاوی، زاهدی و مجول)،ارقام نیمه مقاوم (شامل مضافتی، شهابی، ابونارنجا، خصاب، شاهانی، کبکاب و استعمران) و ارقام مقاوم (شامل هلالی، مکتوب، برحی و دقلت نور) تفکیک گردیدند.