20 آذر 1403
حسن آبين

حسن آبین

مرتبه علمی: استادیار
نشانی: دانشکده مهندسی - گروه مهندسی دریا
تحصیلات: دکترای تخصصی / مهندسی مکانیک
تلفن: -
دانشکده: دانشکده مهندسی

مشخصات پژوهش

عنوان پژوهشي علمي بر وجه تسميه واژگان قرآني كِشتي (فُلك، سفينه، جاريه، ماخره)
نوع پژوهش مقالات در نشریات
کلیدواژه‌ها
قرآن، دریا، علم، کشتی، باد
مجله مطالعات قرآنی
شناسه DOI
پژوهشگران سیدحیدر فرع شیرازی (نفر اول) ، حسن آبین (نفر دوم)

چکیده

یکی از راههای خدا شناسی، دریا شناسی و امور متعلق به آن در صنعت حمل و نقل است. نقد و بررسی تکرار بیش از سی مورد از نام های مختلف کشتی در قرآن کریم، با کاربریهای تجاری، مسافربری، و چند منظوره؛ و واکاوی قسم خوردن خداوند به کشتی های شناور، از مهم ترین مباحث این پژوهش است. اصول شناوری و بادبانی و حرکت دورانی در سازه های کشتی با تکیه بر مفهوم شناسی واژگان قرآنی، از جمله مباحث تحلیلی و علمی این گفتار می باشد. اختصاص واژه صنعت به «فُلک» و داشتن ظرفیت بالای مسافربری و بارگیری با تجهیزات کامل، این نوع کشتی را از دیگر کشتی ها - که همراه با رُکوب(سوار شدن)، حَمل (بارگیری) وشَحن(پر و مجهز بودن) آمده- متمایز ساخته است. ظرفیت و کاربری محدودتر «سفینه» نسبت به «فُلک» باعث شده که این نوع کشتی در حدّ صید ماهی و یا صرفاً مسافربری از آن یاد شود. اصطلاح شناور بودن «جاریه» بر اساس اصل شناورسازی ارشمیدس، نیروی گرانش و خواص فیزیکی سیال آب، و دارا بودن مفهوم عامی که همه نوع کشتی را در برمی گیرد بر اهمیّت و عظمت آن در قسم می افزاید. نقش بادهای دریایی در حرکت، سکون، یا واژگونی کشتی ها، و نقش وصفی «مواخر» در رفت و آمد کشتی های بزرگ و غول پیکر (فُلک) به وسیله باد، و نصب دکل های بادبانی عظیم الجثه، تصویری زیبا از بزرگی و کوه آسا بودن این کشتی ها را در قرآن به نمایش گذاشته است.