حمید اسدپور

مهاجرت ها به شکل خواسته یا ناخواسته دارای تاثیرات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بوده است. چنانکه تاثیرپذیری در پدیده مهاجرت، به ویژه درجنبه فرهنگی از مسائل مهم و قابل توجه می باشد. خلیج فارس به عنوان یک شاهراه آبی مهم نه تنها از لحاظ سیاسی و اقتصادی، بلکه از نظر فرهنگی نیز محل تلاقی فرهنگ های گوناگون بوده است. یکی از این موارد، مهاجرت عموما ناخواسته افریقایی تباران به خصوص از نواحی شرقی این قاره به کرانه ها وپس کرانه های خلیج فارس از قرن ها پیش و به ویژه در دو قرن اخیر می باشد. این گروه ضمن تأثیرپذیری از ساکنان این نواحی، تأثیرات عمیقی نیز بر فرهنگ این مناطق داشته اند. یکی از مهم ترین این تأثیرات، شکل گیری و رواج پدیده ای به نام زار است زار نوعی پریشانی افراد است که آن را حاصل اقدامات ارواح خبیثه می دانستند. . سوال اساسی پژوهش آن است که علل گسترش و تداوم پدیده زار در کرانه ها خلیج فارس چیست؟ به نظر می رسد که فقدان راهکار موثرو پایدار و نبود امکانات و حمایت های اساسی از ساکنان کرانه ها و پس کرانه های خلیج فارس از یک سو و زندگی همراه با مشکلات متعدد در نواحی جنوبی ایران، مسافرت های فراوان دریانوردان این نواحی به سواحل افریقا و سکونت افریقایی تباران در سواحل خلیج فارس از سوی دیگر باعث رواج و توسعه پدیده ای به نام زار شده است . هم چنین این پدیده با برخی از ساختارهای فرهنگی این نواحی هماهنگی و مشابهت داشته است. این پژوهش با اتکا به منابع کتابخانه ای و مشاهدات میدانی و با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است.