هژبر دباغ

مساله بوم به عنوان فصل مشترک فکری معماران گذشته، همواره مطرح بوده است. فصل مشترکی که دغدغه ها، اندیشه ها و راه کارهای معماران بومی، از دل آن برمی آید. رفتار متفاوتی که بوم در هر منطقه از خود نشان می دهد، دغدغه های متفاوتی را برای معمار مطرح می سازد؛ که سبب رسیدن به پاسخ ها و راه کارهای متفاوت معمارانه می گردد. درواقع، بوم به عنوان ویژگی مشترک در شکل گیری بافت های تاریخی، هم مساله ساز است و هم امکان ساز و حل کردن این دو ویژگی، به طور هم زمان، هنر معمار بومی بوده است. در اکثر شهرهای ایران، معماری بومی به کار گرفته شده است و به گونه ای متنوع، در شکل گیری بافت شهری و معماری، تاثیرگذار بوده است؛ اما نکته قابل توجه و حایز اهمیت در این جا تمایزی است که در شهرسازی بافت تاریخی بوشهر، نسبت به سایر شهرهای تاریخی به چشم می خورد و آن هم نحوه استخوان بندی و شکل گیری ساختار کلیِ شهر است. براین اساس، نگارندگان در پی پاسخ به این پرسش که چه عواملی در شکل گیری این بافت تاریخی متفاوت، مؤثر بوده است؟ تحقیقی توصیفی ـ تحلیلی را صورت دادند و بااستفاده از منابع کتابخانه ای و مطالعات میدانی و هم چنین، با بهره گیری از تصاویر و نقشه های مستند تاریخی، این تحقیق را انجام داده اند. درنهایت، نتایج تحقیق، نشان داد که مجموعه ای از عوامل محیطی و جغرافیایی، فرهنگی و اجتماعی، سیاسی و منطقه ای، اقتصادی و زیبایی شناختی، سبب شکل گیری بافت متفاوت تاریخی بندر بوشهر، نسبت به سایر شهرهای ایران گردیده است.