هژبر دباغ

با گسترش روزافزون کلان شهرها، حفظ بافت های تاریخی به یکی از اولویت های اساس تبدیل شده است. یکی از رویکردهای نوین در این حوزه، «طراحی میان افزای محرک توسعه» است که هدف آن تسریع و تسهیل فرآیند تحولات شهری در بافت های تاریخی می باشد. شهر اصفهان، با دارا بودن بافت تاریخی گسترده، نمونه ای برجسته برای بررسی این رویکرد به شمار می آید. این پژوهش، به منظور پاسخ به دو پرسش اصلی طراحی شده است. در این راستا، سه طرح میان افزا با عناوین «توسعه فضای شهری مسجد آقانور»، «صحۀ شهشهان» و «صحۀ امین» که در مرحله اجرا هستند، مورد مطالعه قرار گرفته اند. این پژوهش از روش ترکیبی بهره می گیرد؛ بخش کمی شامل تحلیل آماری پرسش نامه ها با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس. و آزمون های تی تست و آنووا بوده و بخش کیفی بر اساس مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 10 طراح حرفه مند حوزه میان افزا انجام شده است. تحلیل داده های کیفی با کمک نرم افزار اطلس تی. آی9 صورت گرفته است. یافته ها نشان می دهند که طرح های میان افزای محرک توسعه در بافت تاریخی باباقاسم از منظر معیارهای کالبدی نظیر فرم، مصالح، جزئیات، مقیاس و خطوط نما به طور مطلوب طراحی شده و قابلیت الگوبرداری برای سایر طرح ها در بافت های تاریخی را دارند. بااین حال، چالش هایی نظیر کمبود فضای سبز، عدم هماهنگی کامل با خط آسمان و مشارکت ناکافی ساکنان محلی در فرآیند طراحی به عنوان نقاط ضعف این طرح ها شناسایی شده اند. این پژوهش، با تأکید بر ضرورت پرداختن به این چالش ها، پیشنهادهایی مانند افزایش مشارکت جامعه محلی، تقویت توجه به عناصر طبیعی و تدوین اسناد هدایت طراحی را برای ارتقای کیفیت طرح های توسعه در بافت های تاریخی ارائه می دهد.