حمیدرضا حاجب

براساس مسأله نمایندگی، به دلیل جدایی مالکیت از مدیریت و وجود تضاد منافع بین این دو، مدیران شرکتها میتوانند از کانال معاملات با اشخاص وابسته، در جهت رسیدن به منافع شخصی خود، از طرحهایی با ارزش فعلی خالص مثبت، صرف نظر کرده و طرحهایی با ارزش فعلی خالص منفی را بپذیرند که این امر عدم بهینه بودن سرمایهگذاری را به همراه خواهد داشت. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر معاملات با اشخاص وابسته بر کارایی سرمایهگذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. بدین منظور سه فرضیه برای بررسی این موضوع تدوین گردید و دادههای مربوط به شرکتهای نمونه با استفاده از رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند . نتایج پژوهش نشان داد که بین معاملات با اشخاص وابسته و کارایی سرمایهگذاری رابطهی منفی و معناداری وجود دارد، همچنین نتایج حاکی از آن است که معاملات با اشخاص وابسته بر سرمایهگذاری بیشتر از حد و سرمایهگذاری کمتر از حد تأثیر مثبت و معناداری دارد. نتیجه کلی پژوهش بیانگر آن است که معاملات با اشخاص وابسته از فرضیه تضاد منافع پیروی میکند، به این معنی که این معاملات میتواند رفتار فرصت طلبانه مدیر را تقویت کرده و باعث خروج منافع به ضرر مالکان شوند. به عبارتی، مدیران شرکتهایی که با هزینههای نمایندگی قابل ملاحظهای مواجه هستند، از طریق معاملات با اشخاص وابسته فرصتطلبانه عمل کرده، که این امر منجر به عدم کارایی سرمایهگذاری می- شود.