حسین مهتدی

استعاره مفهومی در رویکرى معناشناسی شناختی در پی آن است تا مفاهیم انتزاعی را در قالب مفاهیمی ملموس بیان کند. قرآن کریم با سرشت استعاری خود با ابزار استعاره مفهومی مفاهیم بسیار پیچیده از امور غیبی مانند مفهوم انتزاعی حیات آخرت را با زبانی ساده و قابل شناخت به بشریت عرضه کرده است. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی با مفهوم سازی نام نگاشت «آخرت سفر است» در قرآن کریم براساس نظریه استعاره مفهومی لیکاف و جانسن به تبیین نگاشت تناظرهای نظام مند حوزه مبدأ بر حوزه مقصد در این استعاره مفهومی میپردازد. این نام نگاشت از الگوهای استعاری بسیار مناسب برای به تصویر کشیدن «آخرت» به عنوان حوزه انتزاعی مقصد در ساختار ملموس «سفر» به عنوان حوزه مبدأ می باشد. نگاشت حوزه مبدأ بر حوزه مقصد چارچوب اصلی پژوهش حاضر را تشکیل می دهد. نام نگاشت «آخرت سفر است» با نگاهی نظام مند و الگوبرداری های خلاقانه مفهوم پیچیده و انتزاعی سرای وسیع و ناشناخته حیات اخروی را در ساختار مفهوم عینی و شناخته شده سفر قابل فهم و ملموس می نماید. مؤلفه های متناظر با ارکان سفر آخرت به چهار بخش تقسیم می شود. نگارندگان در این مقاله به شناسایی این تناظر های مفهومی از حوزه مبدأ به مقصد و ترسیم نمودار نگاشت احکام قلمروی مبدأ بر مقصد می پردازند. وجود تناظرهای نظام مند میان دو حوزه «آخرت» و حوزه «سفر» علاوه براینکه تأییدی دیگر بر اعجاز قرآن کریم در بهره مندی از نظام مفهومی کاملاً ساختارمند و منسجم است؛ باعث درک بهتر مفهوم ماورائی آخرت در تصویر مفاهیم آشنا و تجربی در مخاطبان قرآنی برای تلاش در جهت تهذیب نفوس و اصلاح امورشان در دنیا می باشد.