حسین مهتدی

زبان عربی زبان دین و قرآن است و آگاهی به قواعد دستور زبان، نیازی غیر قابل انکار است. بسیاری از فراگیران، در ارتباط میان اجزاء جمله و کل آن موفق نیستند؛ بنابراین در فضایی بیگانه از ساختمان جمله، سعی در ارتباط از طریق معانی لغات دارند تا با کمک معنای لغوی، نقش کلمه را تشخیص دهند. در اینجا ضرورتِ یافتن راه حلی برای کاهش خطا در شناخت نقش اصلی یک کلمه در ترکیب، امری اساسی خواهد بود که در این اثر به آن پرداخته شده است. این پژوهش، فلسفه علم نحو را شناخت ساختار جمله و اجزای آن، به ویژه از نظر معنوی می داند و اعراب را به منزلة قرینه، فرض می کند. پس در کنار حیثیت اعرابی، محور اساسی را مهندسی جمله می داند. آشنا کردن دانش پژوه با ارکان جمله؛ یعنی همان مسند و مسند الیه و توجه به آن ها به عنوان استوانه های جمله، حتی در تعاریف نیز تغییر ایجاد می کند، البته نمی توان از نقش قواعد نحو چون «اعراب» و «اصول نحوی» غافل شد و دربسیاری از موارد، دانستن معانی گره گشا نیست و بدون کمک قواعد نمی توان معانی درست و دقیقی به دست آورد؛ در این پژوهش هدف آن است که، با روش توصیفی- تحلیلی، قدرت ترکیب معانی را -که نقش مقدماتی در تحلیل همة جمله ها دارند- در نزد فراگیر بالا ببرد؛ در نتیجه فراگیر رکن و فضله (مفعول به،حال ...) را با توجه به دانسته های قبلی خود از هم تمییز داده و در تشخیص نوع فضله به مفهوم کلام رجوع می کند و با کمک مفاهیمی چون حدث و ذات و ... آن قید را معین می سازد.