حسین مهتدی

اسلوب مبالغه به عنوان یکی از پربسامدترین اسلوب های نحوی، با نهفته های معنایی فراوان، همواره مورد توجه مترجمان بوده است. بررسی ترجمة این اسلوب در نهج البلاغه که کتابی آمیخته با عباراتی فصیح و بلیغ است، اهمیت به سزایی دارد، از سوی دیگر نظریة کتفورد به عنوان نظریه ای دقیق و موشکافانه در ترجمه، می تواند معیار و مقیاس مطلوبی برای واکاوی معنایی ترجمه های نهج البلاغه در اسلوب مبالغه باشد. این اسلوب درساختارهای صرفی، نحوی و بلاغی کاربرد دارد؛ اما از آن جا که یکی ازکاربردی ترین ساختارِ این اسلوب، وزن های معدول از اسم فاعل هستند، این پژوهش کوشیده است، با روش توصیفی-تحلیلی، این وزن ها را استخراج و بر این نظریه تطبیق دهد تا میزان این مطابقت یا عدم مطابقت در بازتاب معنای مبالغه در کلام عربی با ترجمة آن در دو ترجمة شهیدی و فولادوند -به عنوان دو ترجمه که از نظر ادبی جایگاهی ویژه دارند- مشخص شود. پس از بررسی های انجام شده، مشاهده شد که در ترجمة وزن های خاصی که معدو ل از اسم فاعل بوده و به عنوان نمونه، واکاوی شده اند، مترجمان، نتوانسته اند بر مبنای این نظریه، معنای مبالغه را در کلام عرب، به دقت منعکس کنند. گرچه در برخی موارد، با کمک ترکیب های تأکیدساز و استفاده از قیود تأکیدی، سعی شده است تا اندازه ای این مبالغه بیان شود؛ اما در کل، بازتاب معنای مبالغه در این وزن ها به نوعی ابتر باقی مانده است.