حسین مهتدی

یوجین نایدا در دستگاه ترجمه شناسی خود، نظریۀ تعادل و هم ارزی را در برابر یکسان بودن مطرح می کند. در این فرایند هدف، انتقال کامل معنا و محتوای پیام می باشد و تحقق چنین امری، مستلزم تغییر صورت و برقراری تعادل میان ساختار های دستوری متفاوت دو زبان می باشد. مفعول مطلق از جمله ساختارهای دستوری است که در زبان فارسی معیار، شباهت ساختاری ندارد. پژوهش حاضر می کوشد با روش توصیفی- تحلیلی به ارزیابی و نقد شیوۀ برگردان مفعول های مطلق صحیفۀ سجادیه، در ترجمه های آقایان انصاریان و آیتی بر مبنای نظریۀ هم ارزی یوجین نایدا بپردازد تا از این منظر، ضمن اصلاح لغزش های موجود در دو ترجمه، بتوان از طریق برقراری هم ارزی پویا میان ساختار های افتراقی متن مبدأ و مقصد، پیام و محتوای اصلی صحیفۀ سجادیه را در متن گیرنده، به طور صحیح بازسازی کرد. یافته ها نشان می دهد، بیشترین لغزش مترجمان، در ترجمۀ مفعول مطلق تأکیدی رخ داده است. انصاریان به دلیل حفظ صورت متن مبدأ و ترجمۀ تحت اللفظی از مفعول مطلق تأکیدی، ترجمۀ منطبق با ترجمۀ صوری نایدا ارائه کرده و به سوی عربی گرایی و ترجمه گونگی روی آورده است؛ امّا آیتی به دلیل حذف کامل مفعول مطلق تأکیدی از ترجمۀ خود و عدم معادل سازی آن، نتواسته است پیام و محتوای فراز های صحیفۀ سجادیه را در متن مقصد منتقل کند؛ همچنین این دو مترجم در بازسازی مفعول مطلق نوعی و جانشینی عملکرد مناسبی داشته اند و کوشیده اند قید های مناسبی را در زبان مقصد برای این ساختار برگزیند و به عبارتی این دو مترجم در این محور، مقصدگرا و مخاطب محور عمل کرده و ترجمۀ منطبق با ترجمۀ پویا نیز ارائه کرده اند.