حسین مهتدی

لارنس کُلبِرگ از نظریه پردازان و پیشگامان روانشناسی رشد و ادامه دهند? نظری? پیاژه در زمینه رشد اخلاقی است که مراحل جدیدی را به آن افزود. کُلبِرگ تحول رشد اخلاقی افراد را در 3 سطح پیش قراردادی و قراردادی و فرا قراردادی و هر سطح را در 2 مرحله طبقه بندی کرد. او برای دست یافتن به این طبقه بندی معماهایی را مطرح کرد و بر اساس چگونگی استدلال پاسخ دهندگان سطح رشد اخلاقی آنان را تعیین می کرد. مراحل پیشنهادی کُلبِرگ بیانگر یک نوع جهان بینی وسیع بود که از تمرکز بر نتیج? مادی عمل شروع می شود و از خلال توجه به فرد، توجه به گروه، به روابط اجتماعی و به قانون و بالاخره به نسبیت قانون ها و اصول ارزش های جهانی می رسد. هدف پژوهش حاضر بررسی روان شناختی مراحل تحول رشد اخلاقی دانش آموزان مقطع متوسط? اول و دوم در داستان «صراخ القبور» اثر جبران خلیل جبران بر اساس نظری? کُلبِرگ است. بر این اساس با توجه به چگونگی استدلال افراد در پاسخ دهی، مراحل رشد اخلاقی آنان تعیین می گردد. مهم ترین نتایج پژوهش نشان می دهد که، تمام شش مرحل? رشد اخلاقی کُلبِرگ در داستان «صُراخ القبور» باتوجه به استدلال های افراد قابل اجرا است؛ همچنین جبران باتوجه جملاتی که در پایان داستان می آورد و نگاه فراقراردادی به مسائل، به اصول جهانی و ادبیاتی انسان گرا باور دارد؛ بر این اساس او در مرحل? 6 و در اوج رشدیافتگی اخلاقی قرار می گیرد. نگارنده با استفاده از نظریه های روانشناسی رشد و به شیو? استقرایی و تقسیم پرسشنامه در میان دانش آموزان مقطع متوسط? اول و دوم به واکاوی این مهم می پردازد.