حمیدرضا پیغمبری

با جستجو در منابع و نقشه های کهن متوجه می شویم که سراسر پهن? آبی جنوب فلات ایران در گذشته تنها یک دریا شناخته می شده و بخش هایی که امروزه خلیج فارس و دریای عمان نامیده می شوند، دو پهن? آبی مستقل از هم نبوده اند. به دیگر سخن، در آغاز نام هایی کلی تر چون دریای پایین، دریای اریتره و دریای اعظم که بر تمام آبهای منطقه اشاره داشت برای خلیج فارس و آب های پیرامون آن به کار می رفت. در دوران اسلامی نیز در آغاز، بخش بزرگی از بزرگ ترین دریا یعنی دریای اعظم را دریای پارس می نامیدند اما به تدریج دریای پارس به خلیج های کوچک تری تقسیم شد. در میان منابع فراوان جغرافیایی اسلامی، کتاب حدود العالم شکل بحث برانگیزی از این تقسیم بندی تازه ارائه می دهد و در این پژوهش برای پاسخ دادن به این سوال که چه مسایلی منجر به نامگذاری جداگان? دو خلیج عمان و خلیج فارس گردیده، بر توصیفات دریایی اثر یادشده تکیه شده است.