حمیدرضا پیغمبری

متن اوستایی زامیاد یشت از دو بخش تشکیل شده است. بخش نخست این یشت به معرفی کوههای اساطیری اختصاص دارد، درحالی که بخش دوم و مفصل تر آن در خصوص ستایش فرّ است و به کیان یسن مشهور است. تحلیل های متنی و زبانشناختی نشان می دهد که در ابتدا هر کدام از این دو بخش از یکدیگر مستقل بوده اند. چه توضیحی برای ادغام دو بخش در یک قالب واحد وجود دارد؟ مقال?? پیش رو با این پیش فرض که ارتباطی مهم میان اندیش?? سیاسی و جغرافیا وجود دارد، نشان می دهد که در نظر تدوین کنندگان متأخر متن، اندیش?? سیاسی ایرانی که در قالب اسطوره و حماسه بیان شده بود، با جغرافیای اساطیری ایرانی پیوستگی داشت. از اینرو، بندهایی از زامیاد یشت آغازین که توصیف کنند?? یکی از جلوه های مقدس زمین یعنی کوه ها است، به عنوان مقدمهای برای کیان یسن درنظر گرفته شده- اند. تحلیل های بیشتر نشان می دهد که طبق باورهای زردشتیان، سرزمین سیستان تجلی گاه پیوند این دو مفهوم اساسی بوده است. بنابراین دخل و تصرف در متن کنونی بایستی در سیستان رخ داده باشد.