22 آذر 1403
حسين سليمي

حسین سلیمی

مرتبه علمی: استادیار
نشانی: دانشکده ادبیات و علوم انسانی - گروه زبان و ادبیات فارسی
تحصیلات: دکترای تخصصی / زبان و ادبیات فارسی
تلفن: -
دانشکده: دانشکده ادبیات و علوم انسانی

مشخصات پژوهش

عنوان بررسي كاركردهاي ديني و اخلاقي جملات پرسشي و امري در قصايد سنايي
نوع پژوهش مقالات در نشریات
کلیدواژه‌ها
علم معانی، قصیده، جملات انشایی، جملات پرسشی و امری، سنایی
مجله پژوهشنامه ادبیات تعلیمی
شناسه DOI
پژوهشگران حسین سلیمی (نفر اول) ، بشیر علوی (نفر دوم)

چکیده

ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی یا حکیم سنایی (473-545 قمری)، از بزرگ ترین شاعران قصیده گو و مثنوی سرای زبان فارسی است. قصایدش دارای مضامینی چون مدح، ارشاد و پند و منقبت است. سنایی، زبان را خوب می شناسد و به تمامی دقایق و مهارت های آن آشناست. در قصاید سنایی، توصیف و ستایش و حکمت و اندرز و حدیث نفس و سرزنش و ملامت وجود دارد. موارد فراوانی از جملات انشایی (جملات پرسشی، امری، تعجبی و نهی) در قصاید سنایی دیده می شود که در معانی غیر اصلی خود (معانی ثانویه) به کاررفته اند. وى در گزینش شیوه ‏هاى بیانى و الگوهاى دستورى با توجه به نوع پیام و ارتباط، همچنین در انتخاب واژه‏ ها با رعایت هماهنگى و همنوایى آن ها با وزن و موضوع، موفق بوده است. معانی ثانویۀ جملات انشایی در حقیقت، بیانگر اندیشه های درونی سنایی است و می توان با توجه به تحلیل آن ها پی به اندیشۀ شاعر برد. در این پژوهش به دو مقولۀ پرسشی و امری بر اساس مقولۀ دستوری و معنایی در قصاید سنایی پرداخته شده است تا ارتباط اندیشه های شاعر با معانی جملات مشخص شود و براساس نمودار به تجزیه وتحلیل آن ها پرداخته ایم تا بتوان اندیشه های سنایی را از سرودن و به کارگیری این جملات روشن و آشکار کرد.