22 آذر 1403
حسين سليمي

حسین سلیمی

مرتبه علمی: استادیار
نشانی: دانشکده ادبیات و علوم انسانی - گروه زبان و ادبیات فارسی
تحصیلات: دکترای تخصصی / زبان و ادبیات فارسی
تلفن: -
دانشکده: دانشکده ادبیات و علوم انسانی

مشخصات پژوهش

عنوان توصيف ساحت هاي اباحي و معنوي معشوق در تغزلات قصايد مدحي حكيم سنايي.
نوع پژوهش مقالات در نشریات
کلیدواژه‌ها
توصیف، تغزل، توصیف، معشوق، سنایی.
مجله تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)
شناسه DOI 10.30495/dk.2022.694828
پژوهشگران حسین سلیمی (نفر اول) ، بشیر علوی (نفر دوم)

چکیده

دیوان حکیم سنایی غزنوی با بیش از سیزده هزار بیت، مشتمل است بر سروده هایی در قالب های قصیده، ترکیب بند، ترجیع بند، مسمط، غزل، قطعه و رباعی. سرودن تغزل و گرایش به مجادله های عاشقانه و جاذبه های آن، گاه و بیگاه، شاعر را به خود مشغول می دارد. مقدمۀ قصاید مدحی سنایی که به توصیف معشوق پرداخته است، هرچند که ازلحاظ شمار ابیات، یکدست نیست و غالباً بین 7 تا 29 بیت است ولی جایگاهی درخور در قصاید مدحی وی به خود اختصاص داده است. در این مقاله سعی شده است ضمن معرفی اجمالی جنبه های مختلف توصیف معشوق از قبیل؛ ساحت اباحی و معنوی یا گزارشگر صورت و تشبیهات حسی و عقلی و...، سیمای معشوق سنایی با تأکید بر تحول فکری شاعر، بررسی و تحلیل شود. بنابراین، ابتدا مهم ترین و ویژه ترین رویکردهای سنایی در ترسیم سیمای معشوق، استخراج و در هشت گروه، دسته بندی شده است. سپس بامطالعه و بسامد یابی واژه ها و ارائه نمودار، اهمیت، چگونگی کاربرد، جایگاه آن ها و نحوۀ تحول فکری در تصویر آفرینی سنایی از سیمای معشوق، در تغزلات قصاید مدحی وی تحلیل شده است. حضور مشخصه های سبک خراسانی و رگه هایی از تحولی که بعدها چراغ راه شاعران درزمینۀ پرداختن به معشوق می شود، از برجستگی های تغزلات قصاید مدحی سنایی است که در این پژوهش به آن پرداخته می شود. روش پژوهش، توصیفی و تحلیلی با ارائه نمودارهای آماری است.