خداداد بحری

مسائل اجتماعی، انسانی، دینی و دیگر مسائل در ادبیات عربی، هم چون دیگر ادبیات ها، بازتابی از واقعیت اجتماعی کشورهای عربی دارند که حاکم بر جامعۀ آن ها است. واقع گرایی به گونه ای خود را بر داستان های معاصر تحمیل کرده است که نویسنده بیش از پیش به این امور توجه می کند و وقایعی را که با چشم خود می بیند، به عنوان مسئله ای عادلانه که نیاز به بررسی دقیق دارد، منعکس می کند. او بر رنج های انسان تمرکز می کند تا برای آن ها راه حلی بیابد. معمولا نویسنده به طرح مسائل مهم جامعه و دفاع از آن ها می پردازد، زیرا این مسائل ممکن است واقعیت تلخی را که مردم در آن زندگی می کنند، منعکس کنند. نویسنده به عمق دردهای مردم نفوذ می کند و از همین رو، این نوع داستان ها برای خواننده محبوب می شود، زیرا در آن ها انعکاس صدای مردم را می بیند و دیگر مانند گذشته مورد بی توجهی قرار نمی گیرد. از جمله نویسندگانی که در این زمینه در داستان های خود خلاقیت نشان داده و خواننده را مجذوب خود کرده است، جبران خلیل جبران است. بیشتر داستان های او پیرامون مسائل اجتماعی و سیاسی است و او مانند دیگر ادیبان در رد ظلم و ستم و فقر و بسیاری از مسائل سیاسی و اجتماعی دیگر در جهان عرب توجه مشترکی دارد. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی مسائلی می پردازدکه جبران خلیل جبران در کتاب « اشک و لبخند» مطرح کرده است. نویسنده به دغدغه های انسان فقیر پرداخته و شخصیت های داستان هایش را به گریه و خنده وا می دارد. زندگی این افرادی که جبران از آن ها سخن گفته، بین اشک و لبخند بود و به همین دلیل این نام را برای کتابش انتخاب کرد. شخصیت ها اعتراض می کنند، همدردی می کنند، رنج می کشند و غمگین می شوند و نویسنده تمام این حالات را درک کرده و با استفاده از سبک منحصر به فرد خود شخصیت ها را به تصویر می کشد و حالات آن ها را توصیف می کند. نویسنده به این باور داشت، مطرح کردن این مشکلات به علت این که بسیاری از افراد توان بیان آن را ندارند و مجبور به صبر در این بازه هستند این توان را در خود دید که می تواند این مشکلات رابه شکلی مطرح کند که شاید حداقل بخشی از آن ها را اصلاح کند. از مهم ترین نتایجی که پژوهش گر به آن دست یافته، این است که جبران خلیل جبران مسائل اجتماعی زیادی را در کتاب « اشک و لبخند» مطرح کرده است. نویسنده با مهارت بالایی مشکلات جامعه را درک