علی اکبر کیانی

از میانه قرن بیستم با ظهور رفتارگرائی و متعاقبا مناظره دوم در مطالعات روابط بین الملل شاهد گسترش کاربرد روش های کمی در این رشته بودیم. با وجود انتقادات متعدد به این رویکرد، صاحبنظران مختلف به تلاش های دشوار و خستگی ناپذیر خود در مراکز آکادمیک معتبر دنیا ادامه داده اند به نحوی که امروز ادبیات غنی ای در این زمینه داریم. واقعیت این است که کاربرد ریاضیات و روش های ریاضی ریشه در تاریخ علم و فلسفه دارد اگر چه نگاه به ریاضی در گذشته و حال تفاوت هائی را پشت سر گذاشته است. در این پژوهش در صددیم با مرور و بررسی این سابقه ارزشمند از بکارگیری روش های کمی در مطالعات سیاسی و بین المللی به مبانی فلسفی این رویکرد بپردازیم و آراء سه اندیشمند صاحب نام علوم اجتماعی: دکارت، کنت و کانت را بدین منظور تبیین خواهیم نمود. علی رغم نقدهای موجود در مورد استفاده از این روش شناسی و معرفت شناسی، شاهد ریشه های استواری در علم الاجتماع هستیم که مستلزم توجه بیشتر سیاست پژوهان کشورمان نیز می باشد.