خسرو محمدی

گیاهان دارویی و ادویه ها به عنوان طعم دهنده ها، رنگ دهنده ها، مواد نگهدارنده و ترکیبات فعال زیستی در کاربردهای پزشکی، مواد غذایی و آرایشی نقش مهمی دارند. کلاهبرداری مواد غذایی در گیاهان دارویی و ادویه ها موضوعی مهم است که باعث شده فناوری های جدید به عنوان ابزاری بالقوه برای شناسایی تقلب مورد مطالعه قرار گیرد. در مطالعه حاضر، توصیف شیمیایی گیاهان دارویی و ادویه های ایرانی براساس اثر انگشت طیفی FT-IR، UV-Vis و ولتامتری چرخه ای (CV) انجام گردید. رویکرد اثر انگشت به یکی از موثرترین ابزارها برای ارزیابی کیفیت گیاهان دارویی، ادویه ها، مواد غذایی و مکمل های غذایی تبدیل شده است. با توجه به پیچیدگی اثرانگشت های طیفی از روش کمومتریکس شامل آنالیز مولفه های اصلی (PCA)، K نزدیکترین همسایه (KNN) و آنالیز تفکیکی حداقل مربعات جزئی (PLS-DA) برای ارزیابی تجزیه ای کیفیت، تقلب، تنوع و منشاء جغرافیایی استفاده شده است. در ابتدا، طیف اثر انگشت نمونه های به دست آمده از سه روش به صورت جداگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و سپس استراتژی تلفیق داده ها برای طبقه بندی مجموعه داده ها ارائه گردید. متغیرهای پنهان (LVs) از سه مجموعه با استفاده از آنالیز تفکیکی حداقل مربعات جزئی استخراج و سه مجموعه داده در یک ماتریس جدید برای هم جوشی داده ها، تلفیق شدند. سپس ماتریس جوش خورده توسط تکنیک های کمومتریکس پیشنهاد شده، مورد تجزیه و تحلیل بیش تر قرار گرفت. نتایج طبقه بندی نشان داد که استراتژی هم جوشی و PLS-DA منجر به بهترین عملکرد برای مجموعه کالیبراسیون و مجموعه پیش بینی خارجی با حساسیت و ویژگی واری %100 گردید. هم چنین به نظر می رسد PLS-DA ماتریس جوش خورده ابزار امیدوارکننده ای برای تشخیص وجود مواد تقلبی در گیاهان و ادویه ها می باشد. سنتز بیولوژیکی نانوذرات با استفاده از عوامل بیولوژیکی به دلیل مقرون به صرفه، غیر سمی و سازگار با محیط زیست بودن توجه بسیاری در حوضه فناوری نانو را جلب کرده است. در کار حاضر، عصاره ی آبی جلبک سیتوسریا به عنوان عامل کاهنده برای سنتز نانوذرات نقره (AgNPs) استفاده شد. خواص ساختاری، مورفولوژیکی و نوری نانوذرات سنتز شده با استفاده از طیف UV–Vis و میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) مشخص گردید. پیک جذب بیشینه نانوذرات نقره در 403 نانومتر در طیف UV–Vis مشاهده شد که نشان دهنده ی کاهش یون ها