مهدی محمدی

امروزه تولید و استفاده از ترکیب های هیدروکربنی به طور فزاینده ای درحال رشد است و توسعه صنایع نفت و گاز و پتروشیمی خطر آلودگی آنها را افزایش داده است. رعایت استاندارهای زیست محیطی سبب شده تا صنایع نفت و گاز از طریق بهینه سازی آب مصرفی و بکار گیری شیوه های نوین در تصفیه واحدهای فرایندی اقدامات لازم را انجام دهند. مطالعه پیشرو امکان پذیری تصفیه زیستی دو تیپ پساب تولیدی آب ترش و اویلی پالایشگاه سوم و هفتم را مورد بررسی قرار داده است. یکی از مهم ترین مسائل در پالایشگاه آب ترش است؛ زیرا دارای ترکیب و ماهیتی خورنده است. باتوجه به آنالیزهای محیطی برای این منظور سیستم تصفیه ای به روش تلفیقی با رآکتور ناپیوسته متوالی (SBR) sequencing batch reactor به همراه ترکیب پکینگ مدیای معلق برای این نوع پساب پیشنهاد شد. برای رشد میکروارگانیسم در رآکتور با استفاده از خاک موجود در پالایشگاه باکتری ها پرورش و به رآکتورها افزوده شدند. این فعالیت هم زمان با پایش روزانه مقادیر COD و BOD و سایر پارامترهای مهم پساب بود تا جایی که مقدار نیاز شیمیایی اکسیژن کاهش یابد. همچنین مقادیر فسفات و نیترات و TDS روزانه پایش گردید. طی یک دوره 25 روزه مقدار COD دامنه ای مابین 130-92 میلی گرم بر لیتر در طی دوره فعالیت پایدار کاهش داشته و مقدار BOD نیز از 203-112 میلی گرم بر لیتر به 60-15 میلی گرم بر لیتر شد. استاندارد رهایش پساب به محیط های دریایی برای COD 120 و BOD60 میلی گرم بر لیتر است. این نوع تصفیه قادر به کاهش دامنه نوسان اکسیژن شیمیایی و زیستی پساب آب ترش بوده است. COD پساب روغنی نیز از 3420 میلی گرم بر لیتر به 95 میلی گرم بر لیتر کاهش داشت که از استاندارد رهایش به آب دریا پایین تر بود. مقدار BOD از 800 میلی گرم بر لیتر به 67 میلی گرم بر لیتر کاهش داشته که در غلظت نزدیک استاندارد رهایش بود. مقادیر فلزات سنگین و هیدروکربن های آروماتیک حلقوی سنجش شدند و کاهش مقادیر این آلاینده ها از ورودی و خروجی سیستم پایلوت محسوس بود. از منظر امکان استفاده مجدد از پساب پالایشگاهی (سور واتر و اویلی) روش های بیولوژیکی مانند هضم هوازی در رآکتور و بیو فیلتراسیون می توانند در کاهش COD (نیاز به اکسیژن شیمیایی) و برخی فلزات سنگین از طریق تخریب میکروبی و جذب مؤثر باشند. بااین حال، ممکن است باکتری ها تمام فلزات سنگین موجود را حذ