محمد علی میر حسینی

کنه تارتن خرما، (Oligonychus afrasiaticus (McGregorیکی از مهمترین آفات خرما در ایران میباشد. در حال حاضر استفاده از کنه کش های شیمیایی اصلی ترین روش کنترل این آفت بوده و سالیانه حجم زیادی از انواع مختلف این سموم شیمیایی علیه کنه تارتن خرما به کار برده می شود. با توجه به مخاطرات زیست محیطی آفتکش های شیمیایی و لزوم به کارگیری روشهای کم خطرتر برای مدیریت این آفت، در این پژوهش اثر کنهکشی ترکیبات گیاهی دایابون، پالیزین، تنداکسیر، عصاره اتانولی سیر، روغن آزادیراختین، روغن منداب و روغن ترب وحشی مورد بررسی قرار گرفت و با ترکیب شیمیایی آبامکتین، به عنوان یکی از پرمصرفترین آفتکش ها علیه کنه تارتن خرما در استان بوشهر، مقایسه شدند. همچنین به منظور سنجش اثر سینرژیستی روغنهای گیاهی، میزان کشندگی ترکیب LC20هر کدام از این سه روغن با LC50سایر ترکیبات روی این آفت مورد آزمون قرار گرفت. نتایج آزمایش زیست سنجی نشان داد که از بین ترکیبات گیاهی، تنداکسیر و عصاره اتانولی سیر با دز کشنده (LC50) %50 1031/63و 26955/74میکرولیتر بر لیتر به ترتیب دارای بیشترین و کمترین میزان کنهکشی بودند. همچنین نتایج سنجش اثر اختلاط روغنهای گیاهی با سایر ترکیبات نشان داد که ترکیب روغنهای آزادیراختین و منداب با تمامی ترکیبات منجر به اثر سینرژیستی آنها در کشندگی علیه کنه تارتن خرما میشود. نتایج این پژوهش نشان میدهد که برخی از ترکیبات گیاهی و روغنها از پتانسیل بالایی برای استفاده در برنامه مدیریت تلفیقی این آفت برخوردار هستند و پس از انجام آزمایشهای تکمیلی در شرایط باغی، میتوانند به عنوان جایگزین امید بخش کنهکشهای شیمیایی مطرح شوند