محمد مدرسی

مقدمه: اکوتیپهای گیاه ماریتیغال ( Silybum marianum ) ارزش دارویی و تغذیهای داشته و میتوان با انتخاب و شناخت نیازهای بومشناختی و زراعی، آنها را کشت نمود. هدف این مطالعه مقایسه ارزش دارویی و غذایی تیپهای اکولوژیک ماریتیغال بهمنظور گزینش و کشت آنها در استان بوشهر است. مواد و روش (تنگستان) در قالب طرح آزمایشی کاملاً 9 (دشتستان) و بومی 0 ها: جمعیتهای سه اکوتیپ (جمعیت انتخاب شده، بومی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی (برازجان) کشت و صفات مورفولوژیک و 30-39 تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی فیتوشیمیایی هرکدام اندازهگیری گردید. استخراج روغن دانه و تغلیظ آن به ترتیب توسط دستگاههای سوکسله و تقطیر در خلأ انجام و آنالیز اسیدهای چرب به کمک کروماتوگرافی گازی صورت گرفت. عصاره متانولی پودر دانه پس از استخراج تغلیظ و سیلیمارین تام آن سنجیده شد. مشاهدات با نرم درصد تجزیه و 0 و 5 و توسط آزمونهای آنالیز واریانس و دانکن در دو سطح احتمال SAS افزار تحلیل آماری گردید. یافته ها: اغلب صفات ریختشناسی و عملکردی اکوتیپها اختلاف آماری معنیدار داشتند. ترکیب اسیدهای چرب و بازده سیلیمارین تام آن P 1/10( ها نیز تفاوت زیادی نشان دادند در حالی که بازده روغن آنها یکسان بود .) بیشینه عملکرد اندام دارویی، سیلیمارین ? درصد) به 91/5 درصد) و مقدار روغن ( 1/5تام ( بوشهر به 9 و 0 ، جمعیت انتخابشده و اکوتیپ 9 ترتیب از اکوتیپ دست آمد. نسبت بود. 9/99 و 9/33 اسیدهای چرب غیراشباع به اشباع در اکوتیپها و جمعیت انتخابشده به ترتیب نتیجه گیری: اختلاف معنیداری بین اغلب صفات ریختشناسی و فیتوشیمیایی هر سه اکوتیپ مورد مطالعه وجود داشت. عملکرد دانه و بوشهر به 9 روغن اکوتیپ کیلوگرم در هکتار حداکثر اما درصد سیلیمارین آن حداقل بود. بهطور کلی امکان 951 و 0101 ترتیب با انتخاب، کاشت و تولید تجاری اکوتیپهای ماریتیغال در استان بوشهر وجود دارد.