محمد مدرسی

این مطالعه به منظور بررسی میزان تحمل به تنش خشکی در 4 جمعیت سیاهدانه شامل جمعیت های اصفهان، بوشهر، خوزستان و خراسان در قالب طرح فاکتوریل بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 95-1396، تحت سه سطح رژیم آبیاری صورت گرفت. صفات انداره گیری شده در مطالعه شامل تعداد گل در بوته، تعداد انشعابات اصلی، تعداد انشعابات فرعی، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، تعداد دانه در بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن کپسول، وزن دانه در کپسول، وزن دانه، وزن خشک دانه، خاکستر دانه، تعداد روز تا گلدهی ، تعداد روز تا پایان گلدهی، دوره پرشدگی دانه، روز تا رسیدگی، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک، درصد روغن و درصد اسانس بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین جمعیت های مورد بررسی برای تمامی صفات اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1% وجود داشت. اثر سطوح آبیاری برای همه صفات مورد بررسی بجز صفت تعداد انشعابات فرعی در سطح احتمال 1% معنی دار شد. همچنین اثر متقابل جمعیت در سطوح آبیاری برای همه صفات بجز صفات تعداد انشعابات اصلی، دوره پرشدن دانه و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک اختلاف معنی داری را نشان داد. نتایج مقایسه میانگین جمعیت ها نشان داد که ژنوتیپ خوزستان دارای بیشترین میانگین برای صفات تعداد دانه در بوته(37/3511)، تعداد دانه در کپسول(32/90)، تعداد کپسول در بوته(74/34)، تعداد روز تا گلدهی (7/115) و تعداد روز تا پایان گلدهی (1/122) و دوره پرشدگی دانه(89/45) و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک(141) بود که گویای دیررس بودن این جمعیت می باشد اما کمترین میانگین را برای وزن کپسول(30/0) و شاخص برداشت(26/17) و درصد روغن(22/1) داشت. جمعیت خراسان دارای کمترین تعداد گل(46/8)، تعداد انشعابات اصلی(48/4)، تعداد انشعابات فرعی(26/7)، ارتفاع بوته(70/37)، وزن هزار دانه(12/3)، تعداد دانه در بوته(47/567)، تعداد دانه در کپسول(89/58)، تعداد کپسول در بوته(03/9)، عملکرد دانه(11/75)، وزن خشک دانه(14/80)، تعداد روز تاگلدهی(67/80)، روز تا پایان گلدهی(24/87) و دوره پرشدن دانه (44/24) و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک(89/126)، عملکرد بیولوژیک(71/299) ودرصد اسانس(02/0) را داشت که به عنوان جمعبت زودرس شناخته شد. جمعیت بوشهر دارای بیشترین میانگین برای صفات تعداد گل(22/19)، تعداد انشعابات اصلی(97/5)، تعداد انشعابات فرعی(64/18)، ارتفاع