محمد مدرسی

پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایس? کاربرد مای? تلقیح قارچ میکوریز آربسکولارGlomus intraradices و باکتری محرک رشد Pseudomonas putida بر غلظت عناصر ماکرو و میکرو و شاخصکیفی نهالهای استبرق در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد.نتایج آزمون تجزیه واریانس یک طرفه نشان داد که متغیرهای مورد سنجش عناصر غذایی و شاخص کیفی نهال به طور معنی داری تحت تاثیر تیمار تلقیح قارچ و باکتری قرار گرفتهاند. نتایج مقایس? میانگین دانکن نشان داد که غلظت عناصر غذایی تیمار های قارچ از جمله، نیتروژن کل ریشه 26 درصد، غلظت آهن در برگ و ریشه 70 و 52 درصد و همچنین غلظت پتاسیم و روی موجود در برگ به ترتیب 5 و 45 درصد نسبت به شاهد، افزایش داشته است. مقایس? میانگین نشان داد که نهالهای تلقیح یافته با باکتری نسبت به شاهد در غلظت نیتروژن کل، آهن و منگنز موجود در برگ به ترتیب 450 ،57 و 225 درصد و غلظت آهن و روی موجود در ریشه نیز 58 و 84 درصد افزایشدیده شد. همچنین مقایسه تیمار قارچ با باکتری نیز نشان داد که، غلظت عناصر نیتروژن کل 51 درصد ، پتاسیم 48 درصد، آهن 450 درصد و روی 31 درصد در برگ و نیتروژن و پتاسیم موجود در ریشه نیز 48 0 بالاترین شاخص / و 300 درصد افزایشداشته است. در ارتباط با شاخصکیفی، نهالهای تلقیح شده با باکتری با مقدار عددی 85 را نشان دادند که در مقایسه با شاهد با افزایش 66 درصدی همراه بوده است. نتایج تحقیق حاکی از این است که مایه تلقیح قارچ و باکتری سبب افزایش غلظت عناصر غذایی و شاخص کیفی نهال استبرق شده است. لذا با وجود اختلاف ناچیز بین مایه تلقیحها، استفاده از هر دو نوع مایه تلقیح قارچی و باکتریایی به منظور جایگزین کوددهی در بستر کشت تولید نهال استبرق در نهالستان ها قابل توصیه است.