محمود نفیسی بهابادی

با استفاده از اسیکل های آهکی و ژن میتوکندریایی 16S rRNA سه گونه خیار دریایی Holothuria parva، Holothuria arenicola و Holothuria leucospilota از سواحل جزر و مدی بندر دیر جمع آوری و شناسایی شد. خیارهای دریایی ظرفیت بالایی برای بازسازی اندام ها از خود نشان می دهند. آن ها تحت شرایطی مانند استرس های محیطی اندام های درونی خود را طی فرایندی به نام Evisceration از بدن خارج کرده، متعاقبا اندام های از دست رفته را بازسازی می کنند. طی فرایند بیرون ریزی در H. parva، بیشتر قسمت های دستگاه گوارش و درخت تنفسی سمت چپ از بدن خارج شده، مری، کلواک، درخت تنفسی سمت راست و گناد در حفره بدن باقی ماندند. روند بازسازی لوله گوارش و درخت تنفسی با استفاده از تکنیک رنگ آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین، به مدت 75 روز مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا لوله گوارش و سپس درخت تنفسی با کمی تاخیر شروع به رشد کرد. بازسازی سیستم گوارش از مری به سمت کلوآک (به صورت قدامی-خلفی) گسترش یافت. بازسازی با گسترش مزانتر متصل به مری شروع شد، سپس حفراتی در این ساختار تازه تشکیل شده ایجاد و با ادغام آنها با یکدیگر لومن لوله گوارش شکل گرفت. درخت تنفسی از سه قسمت اصلی تنه، شاخه و آمپولا تشکیل شد است. سه لایه اپیتلیوم سلومی، بافت همبند و اپیتلیوم لومینال به وضوح در ساختار درخت تنفسی قابل تشخیص است. بازسازی درخت تنفسی را می توان به سه مرحله اساسی بهبود زخم، بازسازی و رشد تقسیم کرد. رشد درخت تنفسی بازسازی شده بسیار کند بود و تا روز 75 هیچ گونه ارتباطی با لوله گوارش برقرار نکرد. سنجش میزان استرس اکسیداتیو پس از بیرون ریزی احشاء و طی فرایند بازسازی از طریق سنجش آنزیم های آنتی اکسیدانی (سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز )و همچنین مالون دی آلدئید به عنوان شاخص پراکسیداسیون لیپیدی، نشان دهنده افزایش استرس اکسیداتیو در سه بافت لوله گوارش، درخت تنفسی و عضله بود. استرس اکسیداتیو تا پایان دوره آزمایش (روز 65) کاهش یافت