محسن نوروزی

ارزیابی چرخه حیات (LCA) یک ابزارکمی سازی محیطی قدرتمند می باشد که می تواند برای اندازه گیری آثار محیط زیستی یک سیستم یا فرآیند محصول مورد استفاده قرارگیرد. این مطالعه با هدف ارزیابی سیستم تصفیه فاضلاب شهرک صنعتی زابل با بهره گیری از روش ارزیابی چرخه حیات انجام شد. مراحل ارزیابی چرخه حیات شامل چهار مرحله است که بر اساس استانداردهای ایزو 14040 و ایزو 14044 به آن پرداخته شد. بدین منظور، ابتدا داده های ورودی و خروجی سیستم که شامل مواد، انرژی و آلاینده ها هستند، مشخص گردید. داده های مورد نیاز این تحقیق شامل مقادیر اندازه گیری شده مربوط به فاضلاب (مانند میزان BOD، COD، pH، کلراید و...) قبل و بعد از تصفیه و همچنین مواد و انرژی مصرفی (انرژی الکتریکی) برای تصفیه فاضلاب در یک سال نیز ثبت و مطالعه گردید. سپس مرحله تجزیه و تحلیل ها با کمک نرم افزار سیماپرو (SimaPro) و با استفاده از روش های ReCePi و تقاضای انرژی تجمعی (CED) انجام گردید. واحد کارکردی در این تحقیق یک متر مکعب فاضلاب تصفیه شده است. پیامدهای محیط زیستی در 18 گروه پیامد شاخص سطح میانی با روش ReCiPe 2016 Midpoint(H) و 3 دسته پیامد شاخص سطح پایانی با روش ReCiPe 2016 Endpoint(H) بررسی شدند. سپس پیامدهای محیط زیستی کمی سازی شدند و پس از نرمال سازی داده ها، به تجزیه و تحلیل پرداخته شد. نتایج بدست آمده از آنالیز شاخص اثرات در سطح میانی نشان داد که بیشترین تأثیرات محیط زیستی حاصل از تصفیه فاضلاب شهرک صنعتی زابل به ترتیب مربوط به پیامد سمیت سرطان زای انسانی (%50)، سمیت اکوسیستم آب شیرین (%13)، پیامد سمیت اکوسیستم دریایی (%10) و همچنین پیامدهای پرغذایی اکوسیستم های آب شیرین و از دست رفتن سوخت فسیلی هر کدام با %8 در رتبه های بعدی دسته بندی اثرات محیط زیستی جای دارند. بر اساس انجام آزمون حساسیت، مهم ترین عامل مؤثر بر پیامدها میزان COD به دست آمد که با کاهش 10 ٪ از مقدار اولیه آن، دامنه کاهش پیامدها بین %50/7-%40/1 بود. شاخص سطح پایانی بسبقصاثرات محیط زیستی را به ترتیب آسیب به سلامت انسانی (%55)، آسیب به سلامت اکوسیستم (43%) و آسیب به منابع (2%) نشان داد. تجزیه و تحلیل اثرات در سطح پایانی نشان داد که مهم ترین مواد مؤثر روی پیامد سلامت انسانی که به عنوان بیشترین پیامد در سطح پایانی در این تحقیق است، شامل آب (%26/50) و CO2 (%13/40