محسن نوروزی

فاضلاب ها از جمله عواملی می باشند، که بار و تبعات محیط زیستی زیادی را می توانند به دنبال داشته باشند. امروزه اجراى طرح هاى تصفیۀ فاضلاب در مناطق شهرى و صنعتى، امرى بنیادی و ضروری تلقى می گردد. از این رو، عملکرد تصفیه خانۀ فاضلاب تأثیر بسیار زیادی در کاهش آلودگی ها دارد. یکی از روش های ارزیابی اثرات محیط زیستی، روش ارزیابی چرخۀ حیات می باشد. بر اساس این رویکرد، اثرات محیط زیستی محصولات، فرآیندها و خدمات در تمام طول چرخۀ حیات مورد ارزیابی قرار می گیرد. این مطالعه با هدف بررسی و ارزیابی جامع اثرات محیط زیستی تصفیه خانۀ اردکان که سیستم آن از نوع لجن فعال می باشد، با بهره گیری از روش ارزیابی چرخۀ حیات انجام شد. به این منظور، ابتدا داده های ورودی و خروجی سیستم، که شامل: مواد، انرژی و آلاینده ها هستند، گردآوری شد. این داد ه ها، شامل: میزان BOD، COD، pH، TSS و... قبل از فرآیند تصفیه و بعد از آن، می باشد. همچنین مواد و انرژی مصرفی (انرژی الکتریکی) برای تصفیۀ فاضلاب، به مدت 4 ماه نیز ثبت و مورد مطالعه قرار گرفت. جهت آنالیز و ارزیابی پیامدهای چرخۀ حیات، از نرم افزار SimaPro، روش ReCiPe و پایگاه دادۀ Ecoinvent بهره گیری شد. پیامدهای محیط زیستی در 18 گروه پیامد شاخص سطح میانی، با روش ReCiPe 2016 Midpoint(H) و 3 دسته پیامد شاخص سطح پایانی، با روش ReCiPe 2016 Endpoint(H) مورد بررسی قرار گرفتند. در ادامه برای محاسبۀ میزان مصرف انرژی سیستم تصفیه خانه، از روش (Cumulative Energy Demand) CED و جهت برآورد انتشار گازهای گلخانه ای از روش (Intergovernmental Panel on Climate Change) IPCC بهره گیری شد. در این مطالعه، واحد کارکردی یک متر مکعب فاضلاب در نظر گرفته شد. پیامد های محیط زیستی ابتدا کمی سازی شدند و در نهایت نرمال سازی داده ها جهت آنالیز و مقایسۀ نتایج، انجام گرفت. طبق نتایج حاصل شده از آنالیز شاخص اثرات در سطح میانی، بیشترین تأثیرات محیط زیستی حاصل از تصفیۀ فاضلاب اردکان، به ترتیب مربوط به: پیامد سمیت سرطان زای انسانی (57/38%) و از دست رفتن منابع فسیلی (11/15%) می باشد. علت این امر را می توان به انتشارات فلزات در فرآیند تصفیۀ فاضلاب، که از میان آن کروم، نقش بسیار چشمگیری در آسیب به سلامت انسان دارد، نسبت داد. همچنین، با بهره گیری از شاخص سطح پایانی مشخص شد، طبقه اثر آسیب به سلامت ان