محمدرضا قلی زاده

افغانستان از سال 1989 تا 2001 درگیر منازعه شدید داخلی بین جریان های قومی و جهادی گردید که لطمات انسانی و مالی زیادی به ساکنین این کشور وارد ساخت. هدف اصلی این پژوهش، بررسی سیاست ها و منافع کشور های حاشیه خلیج فارس در موضوع افغانستان و تأثیر آن بر تشدید این بحران بوده است. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که چه علل و عواملی سبب بروز ناامنی و بی ثباتی در افغانستان طی سال های 2001–1989م با وجود آزاد شدن افغانستان از استعمار شوروی بوده است و نقش دخالت های سیاسی کشور های حوزه خلیج فارس در تشدید این روند چی بوده است؟ در پاسخ، این سوال فرضیه ی مطرح شده این است: از آنجا که وضعیت سیاسی افغانستان در طول تاریخ متأثر از منازعه های قومیتی ـ مذهبی بوده، به نظر می رسد که یکی از عوامل اصلی نبود صلح، امنیت و ثبات در افغانستان طی سال های 2001-1989، رقابت های سیاسی استراتیژیک کشورهای منطقه خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی، قطر، امارات متحده عربی و ایران بوده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر، توصیفی-تحلیلی بوده و با استفاده منابع، روزنامه ها و سایت های اینترنتی اطلاعات مورد نیاز جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته اصلی پژوهش این است که ضعف های داخلی افغانستان از جمله فقر علمی، تفرقه های قومی و مذهبی، حس برتری جویی و قدرت طلبی حکام زمینه ساز دخالت کشور های منطقه و فرامنطقه در افغانستان شده است و این رقابت ها سبب تشدید بحران افغانستان شده است.