محمدرضا قلی زاده

نشریه های فارسی زبان در دوره ی مورد مطالعه حضور بسیار پر رنگی در عرصه ی سیاست، اقتصاد و حیات اجتماعی ایران داشته و خلیج فارس نیز با توجه به اهمیتش صفحاتی از روزنامه ها را به خود اختصاص داده است. نشریه ها مورد استفاده در این رساله، مطبوعات محلی هست که در میان ولایات جنوب دو شهر شیراز و بوشهر به چاپ می رسیدند و یا نشریه هایی که صرفا به وقایع و حوادث بنادر جنوب می پرداختند. این دست روزنامه ها به سبب نزدیکی رویدادها و حوادث بنادر ایرانی خلیج فارس در زمره منابع دست اول محسوب می شوند. از همین رو جایگاه ویژه ای در میان نشریه ها برخوردارند به واقع آنچه در این روزنامه ها به رشته تحریر درآمده است را می توان نزدیکترین منبع به حوادث بنادر جنوب دانست از مهمترین این نشریه ها می توان به روزنامه سنگلاخ، ندای جنوب، خلیج ایران و مظفری اشاره نمود. در مجموع آنچه از اخبار مندرج در مطبوعات محلی استنباط می شود بیانگر آن است که این روزنامه ها آبایی جهت انتقاد از عملکرد کارگزاران دولتی نداشتند و انعکاس مکتوب های مردمی که در این جراید منتشر می شد بیانگر مشی بی طرفی آن در عصر قاجار داشت. هدف این پژوهش بررسی سیر تحول خلیج فارس و نحوه انعکاس مسائل آن در روزنامه ها نواحی جنوبی ایران از انقلاب مشروطه تا کودتای 28مرداد است.