محمدرضا گل بهار حقیقی

Abstract: بررسی تاثیر نوسانات قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی از موضوعات مورد توجه اقتصاددانان در کشورهای صادر کننده نفت می باشد. مطالعه حاضر به بررسی تاثیر نوسانات قیمت نفت بر اشتغال صنایع منتخب انرژی بر در ایران در بازه زمانی 1386-1374 پرداخته و تاثیر متغیرهای سیاست پولی و سرمایه گذاری را نیز مورد توجه قرار می دهد. در مطالعه حاضرکارگاه های بزرگ صنعتی( ده نفر نیروی کار به بالا) به تفکیک کد های ISIC طی دوره مورد نظر به چهار گروه مختلف شامل: کل صنایع، صنایع با انرژی بری بالا، صنایع با انرژی بری متوسط و صنایع با انرژی بری کم طبقه بندی شده اند. داده های مورد استفاده تحقیق به صورت پنل و مربوط به بیست و سه صنعت با شدت انرژی های متفاوت طی یک دوره زمانی سیزده ساله، با استفاده از الگوی خودرگرسیون برداری ساختاری تخمین زده شده اند و تاثیر متغیر ها فوق بر اشتغال، در کوتاه مدت و بلند مدت در هریک از این صنایع مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج مطالعه بیانگر ان است که نوسانات قیمت نفت و سیاست پولی تاثیر چندانی بر اشتغال نداشته است. همچنین نتایج نشان دهنده این است که در کوتاه مدت متغیر سرمایه گذاری تاثیر مثبت و معنی داری بر روی متغیر اشتغال در سه گروه از کل صنایع، صنایع با شدت انرژی زیاد و صنایع با شدت انرژی کم داشته است و نتایج بدست آمده در مورد ضرایب متغیرهای دیگر بیان کننده وقوع بیماری هلندی در کوتاه مدت می باشد. نتایج بدست آمده در بلند مدت نیز حاکی ازآن است که متغیر سرمایه گذاری تاثیر مثبت و معنی داری بر روی اشتغال در چهارگروه از صنایع، یعنی کل صنایع، صنایع با انرژی بری زیاد، صنایع با انرژی بری متوسط و صنایع با انرژی بری کم دارد. علاوه بر این نوسانات قیمت نفت باعث کاهش کل اشتغال و اشتغال در صنایع انرژی بری کم گردیده است و وقوع بیماری هلندی در این دو نوع از صنایع قابل مشاهده است. همچنین می توان بیان کرد که افزایش نوسانات قیمت نفت، اشتغال در صنایع با شدت انرژی بالا و متوسط را در بلند مدت افزایش داده است. در این تحقیق افزایش نوسانات قیمت نفت، کل اشتغال و سهم اشتغال صنایع با شدت انرژی کم را کاهش اما سهم اشتغال صنایع با شدت انرژی زیاد و متوسط را افزایش داده است که این نتیجه به معنی تاثیر نامتقارن افزایش نوسانات قیمت نفت بر صنایع منتخب انرژی بر در ایران می باشد.