محمدرضا ماهینی

یکی از معضلات اصلی خاک های مناطق ساحلی پایین بودن ظرفیت باربری و احیاناً روانگرایی می باشد که به منظور رفع اینگونه مشکلات، یکی از روش های مرسوم بهسازی خاک مورد استفاده قرار می گیرد. از جمله روش های معمول و مورد پذیرش آیین نامه های طراحی استفاده از ریز شمع می باشد که طی آن از طریق تزریق دوغاب سیمان در خاک، نسبت به بالا بردن انسجام توده خاک و حل معضلات آن اقدام می گردد. از آنجا که نوع خاک ساختگاه در پاسخ لرزه ای سازه نیز تاثیر گذار می باشد، لذا ایجاد هرگونه تغییر مثبت در خواص فیزیکی و مکانیکی خاک، می تواند بر بهبود مشارکت آن در تعیین رفتار لرزه ای سازه نیز موثر واقع گردد. در این پژوهش تاثیر اجرای ریز شمع بر ارتقاء سرعت موج برشی مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور بر اساس نتایج آزمایش دانهول، خاک ساختگاه بر اساس لایه بندی موجود بصورت سه بعدی و با استفاده از المان های جاذب در مرزها شیبه سازی گردیده و صحت پاسخ های مدل عددی از طریق مقایسه با پاسخ های میدانی اعتبار سنجی گردیده است. پس از آن ریزشمع هایی با طول، قطر، سطح پوشش و فاصله متفاوت بصورت المان های تیر به مدل افزوده شده و سرعت موج برشی در خاک به طریق عددی مورد محاسبه قرار گرفته است. مقایسه سرعت موج برشی حاصل برای خاک بهسازی شده با ریزشمع و سرعت موج برشی در خاک دست نخورده ساختگاه نشان می دهد که وجود ریزشمع در خاک، در مواردی اثر محسوسی بر ارتقاء سرعت موج برشی داشته و می تواند نوع خاک ساختگاه را در دسته بندی آیین نامه های لرزه ای جابجا نماید. از میان متغیرهای مورد مطالعه، افزایش نسبت مساحت ریزشمع به مساحت بهسازی شده که به تبع افزایش توامان قطر و تراکم ریز شمع ها حاصل می آید، بیشترین اثر را بر بهبود لرزه ای خاک داشته و می تواند سرعت موج برشی را تا 93/8 درصد افزایش دهد.