محمد واقفی

از عوامل موثر در رودخانه هایی که به دریاهای آزاد می ریزند، جزر و مدی است که در اثر جاذبه اجرام سماوی(خصوصاً ماه و خورشید) در دریا رخ می دهد. امواج جزر و مدی از دریا وارد رودخانه می شوند و در این هنگام عوامل دیگری که شکل ساحل، چگونگی انعکاس امواج از ساحل و اثرات آبهای کم عمق می باشند بر این امواج اثر کرده و آنها را از حالت پریودیک به غیرپریودیک تبدیل می نمایند. این امواج به هنگام پیشروی در رودخانه با جریانات رودخانه ایی که از بالادست می آیند، ترکیب شده وحالت بسیار پیچیده ایی از لحاظ هیدرولیکی و هیدرولوژیکی در رودخانه ایجاد می نمایند. تعیین دبی جریان در قسمتهایی از رودخانه که تحت تاثیر جزر و مد دریا است غیر ممکن می باشد. به این دلیل برای تعیین منحنی اشل- دبی در این قسمت از رودخانه باید تمهیدات خاصی اندیشیده شود. در این تحقیق با استفاده از دبی رودخانه کارون در اهواز و تراز سطح آب در خرمشهر، تراز سطح آب در مقاطع جزر و مدی رودخانه کارون (از خرمشهر تا دارخوین) به صورت نمودار و روابط رگراسیونی استخراج می گردد. این نمودارها و روابط، ابزار مناسبی برای تعیین تراز سطح آب در این مقاطع بوده که با دانستن دبی رودخانه در اهواز و ارتفاع مد در خرمشهر می توان تراز سطح آب را در مقاطع مورد نظر در داخل رودخانه استخراج نمود.