محمدباقر نگهبان

چکیده بخش کشاورزی یکی از مهم ترین قطب های اقتصادی کشور محسوب میگردد و سرمایه گذاری و توجه ویژه به این بخش امری اجتناب ناپذیر است. این پژوهش با هدف تحلیل هم واژگانی مقالات فارسی حوزه کشاورزی کرمان در نمایه استنادی علوم ایران با رویکرد ترسیم نقشه علمی انجام گرفته است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی با رویکرد علم سنجی است و از طریق هم رخدادی واژگانی و با استفاده از فنون تحلیل شبکه های اجتماعی انجام شده است. جامعه موردمطالعه، مقالات فارسی حوزه کشاورزی کرمان نمایه شده در پایگاه استنادی علوم ایران در بازه زمانی 1378 تا 1394 هستند. برای ترسیم و تحلیل شبکه هم رخدادی واژگانی از نرم افزار «راور ماتریس»، «اس. پی. اس. اس» و «یو.سی.آی.نت (510/6)» و «نت دراو» استفاده شده و طبقه بندی موضوعات با استفاده از روش خوشه بندی سلسله مراتبی "Ward linkage" صورت گرفته است. نتایج نشان می دهند که رشد تولیدات علمی در حوزه کشاورزی کرمان در بازه زمانی پژوهش سیر صعودی داشته و نشریات علوم آب وخاک و پژوهش و سازندگی، بیشترین سهم را در انتشار مقالات حوزه کشاورزی کرمان داشته اند. با استفاده از توزیع برادفورد 20 نویسنده به عنوان نویسندگان فعال این حوزه شناخته شدند. موضوعات منتسب به مدارک (کلیدواژه ها) با استفاده از نمودارهای سلسله مراتبی در 36 خوشه قرار گرفتند و پسته به عنوان فعال ترین زمینه پژوهشی این حوزه و پرکاربردترین کلیدواژه به کاررفته در مقالات، شناخته شد. در آخر باید گفت که تحلیل هم واژگانی می تواند از موضوعات پژوهشی، اصطلاحات مهم و رابطه بین آنها، تحلیل قابل قبولی ارائه دهد و به سیاست گذاران درجهت برنامه ریزی مناسب به منظور افزایش کمی و کیفی تولیدات علمی یاری رساند.