محمدباقر نگهبان

سابقه و هدف: اهمیت این پژوهش شناخت، آگاهی و سنجش تولیدات علمی با هدف مقایسه­ ی نقشه علمی ایران با نقشه جهانی علم جهت شناسایی حوزه ­های میان­ رشته ­ای برای اخذ تصمیمات و سیاست گذاری ها و تعیین بهتر حوزه های بین رشته ای و ایجاد رشته های جدید است. مواد و روش ها: این پژوهش کاربردی است و به لحاظ رویکرد از نوع تحقیقات علم سنجی و بر اساس گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی می باشد. جامعه آماری پژوهش، تمام مقاله های منتشرشده توسط پژوهشگران ایران در بازه ی زمانی 2015-2005 در پایگاه " وب آو ساینس" می باشد و برای تجزیه و تحلیل داده ها و ترسیم نقشه علمی از نرم افزارهای Excel ,VOSviewer, Bibexcel, Pajek استفاده شده است. یافته ها: ترسیم نقشه ی تولیدات علمی ایران حاکی از آن است که بیشترین تولیدات علمی ایران در حوزه های موضوعی مهندسی برق و الکترونیک با 21614 سند، بوده است. در این پژوهش، بیشترین تولیدات علمی بین رشته ای ایران در حوزه های موضوعی الکترونیک با مهندسی شیمی، ریاضیات، مکانیک، فیزیک و ریاضیات بین رشته ای صورت گرفته است. حوزه های مهندسی برق، سوخت و انرژی و مهندسی شیمی قطب پژوهش های بین رشته ای ایران و حوزه های پژوهشی علوم رایانه و بیوشیمی حوزه های واسط در پژوهش های بین رشته ای ایران محسوب می شوند. نتیجه گیری: از مقایسه نرخ رشد تولیدات علمی ایران با نرخ رشد تولیدات علمی جهان می توان نتیجه گرفت که ایران جزء کشورهای پرشتاب جهان محسوب می شود ولی از لحاظ پژوهش های بین رشته ای ضعیف است. با شناسایی حوزه های بین رشته ای در این پژوهش، سیاست گذاری علمی کشور باید در راستای حفظ و تقویت این حوزه ها صورت پذیرد.