سیدناصر جابری

زبان محلّی هر منطقهای، شناسنامه و هویّت مردم همان منطقه و گویاترین سند برای معرّفی مردمان آن سرزمین است که در طول تاریخ، گَرد فراموشی بر آن نشسته و امروز وظیفۀ سترگ نگاهبانی از این فرهنگ غنی، توجّه ویژۀ نسل جدید به آن را میطلبد. در این جستار با معرّفی یکی از شاعران محلّی سرای استان بوشهر و آوردن نمونه هایی از اشعار محلّی وی که آیینۀ بازتاب آداب و رسوم پیشینیان و کهنترین واژه های محلّی است، به ارائۀ پیشنهادهایی در خصوص چگونگی حفظ زبان محلّی می پردازیم. محمّد ابراهیمی، شاعر محلّی سرای بوشهری اهل روستای کبگان است که با طنزهای محلّی اش، یکی از شاعران توانمند حوزه محلّی سرایی است. او علاوه بر غزل، دوبیتی هایی مصوّر و مخیّلی دارد که بهره گیری از واژه های کهن بومی، اشعار او را به فرهنگنامه ای غنی بدل کرده است. حاصل این تحقیق، گفتوگوی مستقیم با محمّد ابراهیمی )شاعر محلّی سرای اهل کبگان( و ارجاع به منابع و مآخذ در زمینه ادبیّات عامه است. مکتوب شدن اشعار و نوشته های محلّی نخستین گام محکم به منظور حفظ واژه هایی است که نسل امروز یا از آنها استفاده نمی کند یا کمتر استفاده می کند. علاوه بر مکتوب شدن این واژه ها، برگزاری دوره های آموزشی زبان محلّی از دیگر راهکارهای موثّر در حفظ هویّت اصیل و زبان مادریمان است که توجّه ویژه ای را می طلبد. یکی از نشانه های اصالت گویش دشتی این است که هنوز واژه و لغاتی از زبان پهلوی ساسانی در آن وجود دارد. بهره گیری از آرایه های ادبی به ویژه جناس از جمله بازیهای زبانی ابراهیمی در اشعار محلّی اش است.