سیدناصر جابری

زبان حماسی، زبانی فاخر و همراه با واژگان سنگین و سبکی برجسته است؛ به گونه ای که جدای از زبان عادی است و برجستگی خاصی دارد. این زبان علاوه در شعر کلاسیک، در شعر معاصر نیز دیده می شود و شاعران، متناسب با روزگار خود، از آن بهره برده اند. ازجمله ی این شاعران، مهرداد اوستا است. او که از پیشگامان شعر انقلاب اسلامی است، جنبه ی حماسی در سروده هایش به عنوان ویژگی برجسته ی آثار او به شمار می رود. آثار حماسی اوستا در دو جنبه ی حماسه محض و حماسه دینی هر دو دیده می شود. زبان شعر او از دو منبع زبان سبک خراسانی و زبان شعر معاصر سرچشمه می گیرد و نتیجه ی این کار، آفرینش زبانی حماسی است که دربردارنده ی ویژگی های شعر حماسی است. اوستا با هم نشینی اجزای زبان کهن و زبان معاصر، به آفرینش زبانی اقدام کرده است که رنگی حماسی دارد. هم چنین او با استفاده از زبان رمزی اسطوره به بیان اندیشه هایش پرداخته است، زیرا بر این مسئله آگاه بوده است که سرشت حماسه و اسطوره از هم جدا نیست. او با قرار دادن شعرهای روایی خود در فضایی حماسی و نیز با برجسته سازی شخصیت های روایی، شیوه های داستان پردازی حماسی را بر کلام خود حکم فرما کرده است. اوستا هم-چنین با استفاده ی استادانه ای که از عناصر علم معانی همچون ایجاز، تنوع جمله های خبری و انشایی، تقدم و تأخر ارکان شعر و نیز صور خیال به خصوص اغراق، موسیقی و آهنگ برخی جمله ها که در ایجاد کلام حماسی اثرگذار هستند، تصاویری حماسی آفریده است با همان لحن و آهنگ پرصلابت حماسی. نتایج نشان می دهد که اوستا در سطوح موسیقیایی، واژگانی و محتوایی توانسته است خود را به زبان حماسیِ معیار نزدیک کند. ازنظر بلاغی، هرچند سروده های او ساده و عاری از فنون ادبی می نماید اما او با استفاده از تشبیهات محسوس به محسوس و تشبیهاتی که دارای رکنی که مضمونی حماسی داشته باشند و نیز اغراق و مبالغه، توانسته است موازین زبان معیار حماسی را رعایت کند. ازنظر نحوی، اوستا توانسته است به آسانی هنجارهای نحوی را رعایت کند و به یاری آن ها فضای حماسی بیافریند. در بخش محتوایی نیز، شاعر ضمن استفاده از بن مایه های حماسی و استفاده از روایات پهلوانی و ملی توانسته است سروده های خود را به عنوان اشعاری حماسی به مخاطب بقبولاند. روش پژوهش، توصیف و تحلیل با ابزار کتابخانه ای است.