سیدناصر جابری

اسماعیل شاهرودی از شاعران توانمند و جامعه مدار شعر نو فارسی است که شعرش در بسیاری موارد رنگ سمبولیسم اجتماعی به خود می گیرد. شاعری انسان گرا که آثارش مملو از شور و هیجان جامعه و سیاست و مبارزه و عاطفه انسانی ست. هدف این پژوهش که روش آن توصیفی _تحلیلی است؛ بررسی و تحلیل شعر اسماعیل شاهرودی ازنظر حضور کیفیت نمادها و نقش بلاغی و هنری آن ها در تعلیق معنا، چندلایگی معنایی و تبیین مسائل و موضوعات اجتماعی و انتقادی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که به کارگیری تصاویر نمادین، در شعر و اندیشه اسماعیل شاهرودی، راهی است برای بیان و طرح موضوعات و مضامینی که نمی توانسته است آن ها را به صورت مستقیم و با صراحت بیان نماید و مسیری است برای ورود به طرح مسائل و بیان دردهایی که جامعه و فضای استبدادی، اجازه نزدیک شدن به آن ها را نمی داده است. شاهرودی، رویکرد نمادگرایانه را دریچه ای برای نگریستن عمیق و انسانی به مسائل اجتماعی و سیاسی، طرح و تبیین آن ها و شورشگری، اعتراض و فریاد علیه ناملایمات و نابسامانی ها می داند. او از همه ی انواع نماد ازجمله؛ نمادهای ادبی، طبیعی، تاریخی و ... بهره برده است و آن ها را به زیبایی و آگاهانه در خدمت طرح مسائل اجتماعی و سیاسی قرار داده است. علاوه براین شاهرودی علی رغم استفاده از نمادهای مرسوم و متداول در بسیاری موارد برای بیان اندیشه های انتقادی و اعتراضی خود، به نوآوری در خلق نماد نیز دست یازیده است.