سیدناصر جابری

ادبیات دوره مشروطه و تحولات شکل گرفته بر اندیشه و رفتار مردمان آن زمان سبب گراسنگی و ممتاز شدن این دوره گردیده است. به این دوره از زوایای مختلفی همچون تاریخی، سیاسی، اجتماعی و بالاخص ادبی نگریسته و تحلیل و تفسیر شده است. یکی از شاعران ماندگار عرصه تاریخ مشروطه فرّخی یزدی است که غزل سرایی او به شکل سیاسی بعد از حافظ او را بی رقیب ساخته است. شیوه کار او بر اساس تفحص در آثار قدما مخصوصا سعدی نشات گرفته است که با وجود تحصیلات اندک، بازده حداکثری را از زیبایی در کار خود به جا گذاشته است. این پژوهش به روش توصیفی_ تحلیلی و با کمک از منابع کتابخانه ای در صدد کشف اندیشه و شخصیت فرّخی از طریق متون دیوان او و قیاس با هم عصران حیطه شاعری است. اثبات کرده ایم که مرگ اندیشی و مرگ طلبی شاعر با بسامد بالا سبب نزدیک شدن او به دنیای مرگ و محرومیت از بودنِ موثر شده است. استخراج عیوب فصاحت و بلاغت نشان از توانایی بالای شاعر برخلاف تحصیلات اندک در حوزه دانش شعری است زیرا که کمتر عیب فصاحت و بلاغتی به صورت آشکار مشاهده گردیده است. اسطوره های به کار برده اندیشه و شخصیت پیشا اسلامی شاعر را قوت می بخشد و در عین حال اسطوره های مذهبی تقیّد نسبی او به دین را آشکار می کنند.