نیلوفر پناهی

ادراک ایمنی عابران پیاده، بیانگر احساس امنیت افراد هنگام حرکت در فضاهای شهری است و تحت تأثیر مجموعه ای از عوامل محیطی، کالبدی و زیرساختی شکل می گیرد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر ادراک ایمنی عابران پیاده در خیابان های امام خمینی و عاشوری شهر بوشهر انجام شده است. داده ها از طریق توزیع 200 پرسشنامه محقق ساخته میان شهروندانی که آشنایی کافی با این خیابان ها داشتند گردآوری شد. روایی پرسشنامه با نظر خبرگان تأیید و پایایی آن با استفاده از ضریب امگای مک دونالد (ω = 0.966) محاسبه گردید که نشان دهنده قابلیت اعتماد بسیار بالای ابزار است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی چهار عامل اصلی را استخراج کرد که در مجموع 69.3 درصد از واریانس ادراک ایمنی را تبیین می کنند. نوآوری پژوهش در به کارگیری همزمان تحلیل عاملی اکتشافی و محاسبه امتیازات عاملی با روش اندرسون- روبین برای مقایسه میان دو خیابان، و نیز تمرکز بر شهر بوشهر با توجه به سهم بالای تصادفات عابران در آن، قابل توجه است. مقایسه امتیازات عاملی نشان داد خیابان عاشوری در شاخص هایی همچون کیفیت پیاده رو، وجود موانع فیزیکی و روشنایی محیطی عملکرد ضعیف تری نسبت به خیابان امام خمینی دارد. همچنین تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد تنها کیفیت و سازمان فضایی پیاده رو تأثیر مثبت و معناداری بر ادراک ایمنی دارد (β = 0.461, p < 0.001). این نتایج بر ضرورت بهبود طراحی، نگهداری پیاده روها، ارتقای روشنایی و حذف موانع تأکید کرده و راهنمایی مستقیم برای مدیریت شهری بوشهر در ارتقای ایمنی عابران پیاده فراهم می آورد