پرویز حاجیانی

زمینه: از جمله معیارها برای معرفی قدرت یک صنعت استفاده موثر از عوامل تولید و همچنین قدرت رقابت در بازارهای جهانی مقدار کارائی است. بالا رفتن کارائی باعث افزایش تولید با همان عوامل و یا تولید با میزان عوامل تولید کمتر می باشد که در هر دو معنی افزایش کارائی معرف توانمندتر شدن یک بنگاه اقتصادی است. هدف: این تحقیق جهت بررسی روابط بین متغیرهای ارزش افزوده، قیمت انرژی و سهم گازبری (نسبت گاز طبیعی به کل مصرف انرژی) و سهم سرمایه بری (نسبت سرمایه به نیروی کار) بر روی کارائی انرژی و ایجاد راه کارهایی مناسب جهت بالا بردن کارائی و بهبود آن از طریق اعمال سیاست های اقتصادی مناسب می باشد. روش شناسی: در این پژوهش به بررسی رابطه بین کارائی و مصرف انرژی در صنایع انرژی بر پرداخته می شود. جامعه آماری در این تحقیق، صنایع انرژی بر بوده که به صورت نمونه، سه صنعت شیمیایی، کانی غیرفلزی و فلزات اساسی مورد بررسی قرار گرفته است. حامل های انرژی در این تحقیق، حامل برق، گاز طبیعی، و فرآورده های نفتی بوده و داده های این پژوهش مربوط به سال های 1372-1390می باشد، که بر اساس داده های پانل و نرم افزار Eveiws به تخمین این رابطه پرداخته می شود. مدل مورد بررسی مدل تعدیل جزئی بوده و نتایج بر اساس تأثیر متغیرهای جاری که یک دوره قبل کارائی مورد تحلیل قرار گرفته اند. یافته ها: با توجه به نتایج بدست آمده از تحقیق، تاثیرات جایگزینی انرژی را می توان مشاهده کرد. در این تحقیق با اضافه کردن سهم گازبری به طور اخص شاهد تأثیرات آن بر روی کارایی به صورت مثبت خواهیم بود. نتیجه گیری: نتایج حاصل از مدل حاکی از تأثیرات مثبت دو متغیر ارزش افزوده و قیمت بر روی کارائی در هر چهار مدل بر حسب حامل های انرژی بوده ولی متغیر گاز بری و سرمایه بری در مدل ها، نتایج متفاوتی را نشان می دهد، ولی در میانگین مجموع سه حامل به عنوان کامل ترین مدل سهم گازبری در کارائی معنی دار بوده و به صورت رابطه معکوس نمایان می گردد و سرمایه بری عاملی با ضریب مثبت بوده ولی معنی دار نمی باشد.