پرویز حاجیانی

زمینه:تورم یکی ازشاخص های عمده ومهم اقتصادکلان است که همواره مورد توجه اقتصاددانان وسیاستمداران کشورها قرار میگیرد.باتوجه به لزوم توجه به سمت عرضه درکشورهای درحال توسعه وصادرکننده ی انرژی دراین پژوهش تورم تولید کننده وشوک های عرضه ممکن موثر بر ان مورد بررسی قرارگرفت.دراین زمینه شوک های سمت عرضه به دو دسته ی شوک های بهره وری(بهره یوری انرژی وبهره وری نیروی کار)وشوک های قیمتی(قیمت انرژی صادراتی ودستمزد نیروی کار)تقسین شد تااثرات قیمتی وغیر قیمتی موثر برتورم تولید کننده بررسی شوند. هدف:هدف اصلی این مطالعه بررسی ارتباط کوتاه مدت وبلندمدت بین متغیرهای قیمت انرژی,قیمت نیروی کار,بهره وری انرژی و بهره وری نیروی کار وتورم تولیدکننده می باشد. روش شناسی:جهت بررسی تاثیر متغیرهای مذکوربرتورم تولیدکننده درایران برای دوره زمانی 1346 الی 1391 دوالگوی تصحیح خطای برداری به طورمجزا مورد بررسی قرار گرفت که متغیرهای الگوی اول شامل تورم تولیدکننده،شکاف تولید,بهره وری نیروی کارو بهره وری انرژی می باشد ودرالگوی دوم تورم تولیدکننده، شکاف تولید، دستمزد نیروی کاروقیمت انرژی به کارگرفته شده است وجهت علیت انها ازطریق ازمون والد درالگوی تصحیح خطای برداری تعیین گردید. نتیجه گیری :نتایج الگوی مربوط به بهره وری نشان داد که رابطه ی بلندمدت میان متغیر های الگوبرقراراست ودرکوتاه مدت رابطه ی علی میان متغیر هاوجود ندارد امادربلند مدت رابطه علی دوسویه میان تورم تولید کننده شکاف تولید، بهره وری نیروی کار وبهره وری انرژی وجوددارد.نتایج تجزیه واریانس نیزنشان داد که سهم بهره وری نروی کار وبهره وری انرژی دربروز تکانه های تورم تولیدکننده به ترتیب سه درصد وحدود چهاردرصد می باشد.درالگوی قیمتی نیز میان متغیرها رابطه بلندمدت وجوددارد این دیدگاه درکشورهای صادرکننده ی انرژی تغییر درقیمت انرژی صادراتی برتورم تولیدکننده بی تاثیراست مورد تایید واقع شد.همچنین دردوره زمانی بررسی شده علیت ازسوی تورم تولیدکننده به دستمزد وشکاف تولید(دربلندمدت)اثبات گردید و سهم تورم تولیدکننده دربروز تکانه های شکاف تولید ودستمزد چهاردرصد ودودرصد می باشد.این نتایج نشان می دهد که عواملی غیرازعوامل دستمزدی بر هزینه های بنگاه اثر می گذارد وقیمت تولید کننده راتحت تاثیر قرارمیدهد.