پرویز حاجیانی

Abstract: زمینه: با توجه به اهمیت سوخت های فسیلی و نگرانی مبنی بر زیست پذیری آینده آنها و اقتصاد های وابسته و همچنین افزایش دشواری در بدست آوردن نفت و گاز حاصل از افزایش هزینه های استخراج انرژی به تجزیه و تحلیل بازده انرژی سرمایه گذاری استاندارد می پردازیم. هدف: هدف این پژوهش بررسی روند بازده انرژی در فعالیت های نفت و گاز و پیش بینی روند آینده این شاخص می باشد، علاوه بر این به مقایسه قدرت پیش بینی مدل تولید ونگ و مدل تولید هابرت و مدل لگاریتمی تعدیل جزئی و بررسی پویایی های بازده انرژی سرمایه گذاری بر اساس الگوی لگاریتمی تعدیل جزئی نیز پرداخته می شود. روش شناسی: در رسیدن به اهداف در این پژوهش پس از بررسی و محاسبه روند بازده انرژی سرمایه گذاری به پیش بینی تولید نفت خام و گاز طبیعی با استفاده از مدل هابرت با حالت های مختلف برآورد حداکثر منابع قابل استحصال و مدل تولید ونگ پرداخته شد، علاوه بر این به پیش بینی بازده انرژی سرمایه گذاری با استفاده از مدل تولید ونگ و روش برون یابی خطی و بررسی پویای های بازده انرژی سرمایه گذاری با استفاده از مدل لگاریتمی تعدیل جزئی نیز پرداخته شد. جهت مقایسه قدرت پیش بینی مدل های تولید ونگ و هابرت و مدل لگاریتمی تعدیل جزئی از شاخص های Rms,R,Mape,Mape استفاده گردید. نتیجه گیری: از بررسی روند گذشته بازده انرژی سرمایه گذاری استاندارد بدین نتیجه دست یافتیم که حداقل میزان این شاخص طی دوره 1368-1386 مربوط به سال 1381 و معادل با 9/4 بوده و حداکثر میزان این شاخص در سال 1386 معادل با 2/60 می باشد. مدل پیش بینی تولید هابرت تحت حالت میانگین در سال 1446 با میزان 17/1070 میلیون تن به اوج تولید نفت خام و گاز طبیعی خواهیم رسید. اگرچه اوج تولید نفت خام و گاز طبیعی با استفاده از مدل پیش بینی تولید ونگ در سال 1466 معادل با 82/1122 میلیون تن می باشد. در مقایسه قدرت پیش بینی دو مدل تولید هابرت و ونگ نتیجه گرفتیم که مدل ونگ دارای قدرت پیش بینی بهتری نسبت به مدل هابرت است. طبق مدل ونگ و روش برون یابی خطی با روند صعودی بازده انرژی سرمایه گذاری تا سال 1410 روبرو خواهیم بود. از بررسی الگوی لگاریتمی تعدیل جزئی نتیجه می گیریم که رابطه معکوسی میان بازده انرژی سرمایه گذاری و شاخص قیمت انرژی وجود دارد. همچنین رابطه مثبتی میان تولید بخش انرژی و بازده انرژی سرمایه گذاری وجو