رضا آذین

گاز طبیعی یکی از کالاهای مهم استراتژیک است و ذخیره سازی آن در مخازن زیرزمینی یکی از روش های مواجهه با نوسانات و کمبود گاز طبیعی محسوب می شود. با ذخیره سازی گاز طبیعی در مخازن زیرزمینی می توان توازن لازم را بین عرضه و تقاضای گاز طبیعی ایجاد نمود. ذخیره سازی گاز طبیعی به این ترتیب است که در فصل گرم که تقاضای مصرف اندک است، گاز توسط کمپرسور به یک مخزن زیرزمینی تزریق می شود و در فصل سرد یا به طور کلی در مواقع کمبود، گاز از مخزن برداشت می گردد. فرایند ذخیره سازی و برداشت گاز را می توان در چهار بخش مخزن زیرزمینی، چاه تزریق و برداشت گاز، تجهیزات تزریق گاز و تجهیزات سطحی برداشت گاز تقسیم نمود. در این مقاله با ارائه یک مدل مفهومی، چهار بخش ذکرشده در فرایند ذخیره سازی و برداشت گاز مورد بررسی قرار می گیرند و سپس یک مطالعه موردی شبیه سازی تجهیزات تزریق و برداشت در یکی از میادین گازی شمالی کشور ارائه می گردد. میدان گازی مذکور میدانی آبخیز بوده و ستون گازی مناسبی برای تولید گاز ندارد و در حال حاضر بدون استفاده است. در سال های قبل یک چاه اکتشافی در این میدان حفر گردیده که از این چاه برای تزریق و برداشت گاز استفاده می شود و بر این اساس نتایج شبیه سازی شامل شبیه سازی تجهیزات تزریق گاز و تجهیزات برداشت گاز ارائه می گردد.