رضا آذین

نیروگاه های سوخت فسیلی، پالایشگاه های نفت و گاز و... مقادیر زیادی از CO2 را در هوا منتشر می-کنند و باعث تغییرات آب و هوا می شوند. در این میان با توجه به هشدار های شدید تغییرات آب و هوا و افزایش دمای جهانی، دانشمندان، مهندسان، سیاستگذاران و دیگران در جستو جوی راه هایی برای کاهش تهدید روبه رشد تغییرات آب و هوا و اثرات زیست محیطی آن هستند. هیچ راه حل واحدی برای این منظور وجود ندارد اما توسعه فناوری جذب و ذخیره سازی کربن (CCS) که تا حدودی زیادی در دهه گذشته شدت گرفته می تواند نقش مهمی در رسیدگی به این موضوع ایفا کند. اجرای این فناوری باعث عدم پرداخت مالیات مصوب پروتکل های جهانی می شود. عبارت CCS شامل جذب، متراکم سازی، انتقال و تزریق به سازند های زیر زمینی است که در این مطالعه به بررسی چالش ها و فرصت های موجود در هر کدام از این مراحل پرداخته شده است. از جمله موارد در نظر گرفته شده در این مطالعه در مرحله اول هزینه و بحث اقتصادی موضوع، ایمنی، ظرفیت ذخیره سازی، شرایط تزریق و ... می باشد.در این مطالعه همچنین به جایگاه ایران و ارزیابی پتانسیل ذخیره سازی CO2 در ایران نیز پرداخته شده است. شناسایی و انتخاب محل ذخیره سازی مناسب نفش مهمی در CCS دارد. مشخصه سازی محل ذخیره سازی خیلی زمان بر و قسمت پرهزینه از انتخاب محل است که شامل مهارت در رشته مهندسی مخازن، زمین شناسی ساختمان، چینه شناسی، هیدرودینامیک و مدلسازی است. علاوه بر این محیط اجتماعی، اقتصاد، خطرات ذخیره سازی و الزامات پایش باید در نظر گرفته شود. با و جود اینکه آبده های شور بزرگترین ظرفیت را برای ذخیره سازی CO2 دارند به نظر می رسد به خاطر به صرفه بودن اقتصادی و در دسترس بودن جزئیات بیشتر دانش آن، ازدیاد برداشت نفت با تزریق CO2 در مخازن گزینه بهتری در ایران باشد.