رحمن دشتی

خطوط انتقال برق یکی از اجزای جدایی ناپذیر در سیستم برق قدرت هستند. در ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺮو، ﻫﺎدی ها ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ اﻧﺘﻘﺎل اﻧـﺮژی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑـﯽ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﻨﺪ. سایر اجزای سازه ای مانند دکل ها باید ﻃـﻮری ﻃﺮاﺣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ ﺗـﺎ هادی ها ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ وﻇﯿﻔﻪ اﺻﻠﯽ ﺧﻮد ﮐﻪ در ﺣﻘﯿﻘﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺮﯾﺎن ﯾﺎ ﺑﺎر اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﯽ ﺑﺎﺷـﺪ را ﺑـﻪ درﺳﺘﯽ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ. خرابی پیشرونده در سازه به دلیل رخ داد اقدامات اتفاقی و اثر زنجیروار خرابی، منجر به شکست دامنه وسیعی از سازه و یا حتی ریزش کلی سازه می شود. شکست ساختارهای خط انتقال برق توسط بارهای ناشی از باد شدید و یخ یکی از مشکلات اصلی شرکت های برق در مناطق مختلف جهان می باشد. دکل های انتقال دارای ساختارهای بسیار پیچیده ای هستند. از این رو شبیه سازی آسیب واقعی و خرابی پیشرونده در خطوط انتقال برق بسیار دشوار است. مدل سازی خط انتقال برق بر اساس مدل واقعی کمک می کند که پاسخ های واقعی و دقیق تری حاصل شود و آنالیز آگاهانه تری انجام گیرد. در این پژوهش به بررسی رفتار خرابی پیشرونده مطالعه موردی خط انتقال برق 230 کیلوولت در استان فارس پرداخته شده است. در مطالعه حاضر، دو روش تحلیل دینامیکی خطی و تحلیل دینامیکی غیرخطی جهت شناسایی آسیب با روش مسیر بار جایگزین مورد استفاده قرار گرفته است. مدل المان محدود دکل عبوری (DC0)، دکل انتهایی (DC90) و هادی های خط انتقال برق 230 کیلوولت در نرم افزار SAP2000 مدل سازی گردیده است. در این پژوهش به بررسی اثر حذف پایه های دکل انتقال برق پرداخته شده است. رفتار خرابی پیشرونده تحت شرایط بارگذاری بار باد، یخ زدگی ناشی از برف و بار یخ و باد هم زمان شبیه سازی شده و مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. در تحلیل دینامیکی خطی، نسبت تقاضا به ظرفیت و میزان جابه جایی های محل حذف و بالاترین نقطه دکل (نوک دکل) مورد بررسی قرار گرفته است. در تحلیل دینامیکی غیرخطی خرابی پیشرونده به بررسی تنش های به وجود آمده در المان ها و شناسایی المان هایی که دچار شکست شده اند، پرداخته شده است. نتایج نشان داد که دکل های عبوری و انتهایی در اثر خرابی یک پایه تحت بار ثقلی پایدار هستند. همچنین در اثر خرابی یک پایه، بیشترین آسیب در دکل ها ناشی از بار باد شدید تحت زاویه 90 درجه می باشد. با بررسی دکل های عبوری و انتهایی این نتیجه حاصل شد که در اثر حذف یک پایه، میزان پراکندگی جابه جایی ه