رضا جمالی

وجود عرش الهی، یکی از معارف پرمعنا و موثر قرآنی است که دغدغه مهمی برای اندیشمندان و صاحبان علم و معرفت بوده است که آیه شریفه «وَ الْمَلَکُ عَلى‏ أَرْجائِها وَ یحْمِلُ عَرْشَ رَبِّکَ فَوْقَهُمْ یوْمَئِذٍ ثَمانِیةٌ»(حاقه 52) با مفهومی فرامادی، به آن پرداخته است و مفسران، متکلمان و فلاسفه در این باره فحص و جستجو کرده اند. هدف از این پژوهش این است که در راستای اهداف معارف قرآن کریم ، با بررسی معنای واقعی عرش، با توجه به نیاز به شناخت آن در حوزه جهان شناسی و خدا شناسی و معارف الهی، درصدد پاسخی روشن به برخی ابهام ها مانند تفکر مشبهه و مجسمه باشد که قائل به مادی بودن عرش هستند و در نهایت حمل عرش الهی و همچنین استقرار الهی بر عرش را به شکل مادی می پندارند. روش تحقیق کتابخانه ای و تحلیلی است و نتیجه پژوهش، این است که عرش الهی حقیقتی از جنس حقایق غیبی و از مجردات و از نوع عالم مبدعات است که از جمله موجوداتی است که در خلقت محتاج به ماده و مدت نیست و وجودش مسبوق به ماده و حرکت نمی باشد، و در نتیجه از عالم عناصر و مادیات نیست فلذا حمل عرش پروردگار به معانی دیگر مانند علم الهی مربوط است.