رضا جمالی

چکیده این مقاله به بررسی مفهوم شهادت در اسلام، در تقابل با دیدگاه های مادی و ناسیونالیستی می پردازد و با تمرکز بر آیات 169-171 سوره آل عمران، به انگیزه های معنوی مجاهدان در اسلام می پردازد. این پژوهش با روش تحلیلی و با استناد به تفاسیر قرآن کریم نشان می دهد که اسلام چگونه با ارائه مفهومی فراتر از مادیات، به شهادت معنا می بخشد. نتایج تحقیق آن است که اولا حقیقت الهی که مجاهد خود را فدای آن می کند، به عنوان امری ثابت و مطلق در نظر گرفته می شود، در حالی که وطن و سرزمین، مفاهیمی اعتباری، نسبی و متغیر بر اساس زمان و مکان هستند. ثانیا کارکرد صحیح وطن باید خدمت به کمال و تعالی انسان باشد، نه آن که انسان قربانی خاک و سرزمین شود. ثالثا فردی که با انگیزه ای الهی و برای حقیقت مطلق می جنگد و شهید می شود، به حیاتی جاودانه دست یافته و از رزق الهی بهره مند می شود و از خوف و حزن رهایی می یابد، اما فردی که صرفاً برای خاک و با اهداف مادی می جنگد و می میرد، به این می اندیشد که نابود می شود، پس نبرد او همراه با اضطراب و نگرانی است و فاقد آن آرامش و اطمینان ناشی از ایمان به وعده های الهی است.