روح اله فاتحی

نگرانی های افزایش آلاینده های زیست محیطی بخصوص گازهای گلخانه ای در کشورمان قابل احساس است. از این بین گاز CO2 اهمیت بسزایی دارد چراکه عامل اصلی تولید این گاز وابسته به صنایع نفتی و پتروشیمیایی است که تمرکز آن در جنوب و جنوب غربی ایران بیشتر به چشم می خورد. در این تحقیق با جمع آوری اطلاعات منابع تولید گاز CO2 و تمرکز اصلی آن با محوریت استان بوشهر، اقدام به آنالیز زمین شناسی آن منطقه شده است تا به جهت دفع این گازها با استفاده از فنّاوری CCS مبادرت گردد. آبخوان های متعدد و فراوان واقع در این منطقه شرط های مهم مانند عمق دفع مناسب، وجود پوش سنگ سرتاسری و ضخامت کافی برای انجام این فنّاوری را دارا هستند. با مدنظر قرار دادن شرایط یکی از مخازن این منطقه اقدام به مدل سازی آن شده است تا با بررسی دیگر شرط های انجام این فنّاوری میزان ظرفیت پذیرش این مخازن به دست آید. نوع سنگ مخزن و وجود یا عدم وجود ناخالصی در کانی های آن، مکانیسم های درگیر و درنتیجه میزان ظرفیت را تحت تأثیر قرار می دهند. این تأثیرات در سنگ های کربناته که در این منطقه سنگ های غالب هستند، مفصلاً تحلیل شده است. علاوه بر آنالیز استاتیکی، مخازن در دینامیک های مختلف مانند مقدار تزریق CO2، شوری، pH و شرایط مرزی بررسی و تأثیر مثبت و منفی هرکدام شرح داده شده است. تمامی این موارد در جهت بهینه نمودن میزان ظرفیت ذخیره سازی است. پوش سنگ این منطقه نیز مشابه لایه ی تزریقی از جهت فشار شکست موردبررسی قرارگرفته تا بدون آسیب به مخزن شرایط بهینه ی تزریق نیز به دست آید.