رضا نجفی

شناخت و امکان تحقق وحی از کهن ترین مباحث قرآنی، دینی و کلامی است که اندیشمندان فِرَق اسلامی و همچنین غیر مسلمانان به آن پرداخته اند. از این رو تحلیل و نقد تعریف های متنوعی که پیرامون وحی ارائه شده است، ضرورت می یابد؛ که البته هدفی است که نوشتار حاضر دنبال می نماید. نخست امکان وحی با بازشناسی پیش نیازهای شناخت آن مانند انسان شناسی و پیامبرشناسی انجام گرفته است. پس از آن شاخصه های ظرف نزول وحی یعنی عناصر سازنده ی ساختار نبوت که عبارتند از اعجاز، علم و عصمت بررسی گردیده است. بررسی سه محور گفتگوی اثباتی و انکاری و تحمیلی پیرامون تعاریف وحی نیز از نظر پنهان نمانده است که با روش توصیفی، تحلیلی و تطبیقی برای مورد ارزیابی قرار گرفته است. تحلیل مسأله نشان می دهد که مقوله وحی با مفاهیمی چون تجربه دینی به کلی متفاوت است. به علاوه نبوغ بشر نمی تواند او را از رابطه وحیانی بی نیاز نماید. بنابراین وحی فقط با تحقق کامل عناصر سازنده نبوت حاصل خواهد شد.