سالم مرمضی

امروزه استفاده از ترکیبات شیمیایی برای مبارزه و درمان آفات و بیماریهای زنبور عسل با چالش جدی مواجه شده است چرا که بدلیل وجود باقیماندههای این ترکیبات در محصولات زنبور عسل نگرانیهای بالقوهای به وجود آمده است. از طرف دیگر کلنیهای زنبور عسل مکانیسمهای طبیعی برای مقابله با آفات علیالخصوص کنه واروا دارند. در پژوهش حاضر، به بررسی رفتار بهداشتی و رفتار نظافتگری که به عنوان مکانیسمهای دفاعی زنبورعسل شناخته میشوند، پرداخته شد و ارتباط بین این دو صفت طی ماههای مختلف سال مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور، از 20 کلنی زنبورعسل بومی طی ماههای مهر، آبان، آذر، اسفند )سال 1397 (، فروردین و اردیبهشت )سال 1398 ( دادههای مربوط به رفتار بهداشتی و رفتار نظافتگری جمعآوری شد. نتایج تجزیه واریانس دادهها نشان داد که هر دو صفت تحت تأثیر زمان قرار گرفتند. همچنین، همبستگی فنوتیپی بین این دو صفت طی ماههای مختلف گرچه پایین بود، اما در برخی ماهها مثبت و در برخی دیگر منفی بود. بر اساس این نتایج، به نظر میرسد که میانگین این دو صفت و همچنین همبستگی فنوتیپی بین آنها تحت تأثیر جمعیت کلنی، میزان تخمریزی ملکه، و شدت جریان شهد در طبیعت قرار میگیرد.